25. rocznica ludob贸jstwa w Rwandzie
Maciej Jaworski OCD 鈥 Rwanda
To ju偶 25 lat od zamachu na prezydenta Rwandy, Juvenala Habyariman臋, wieczorem 6 kwietnia, w tygodniu wielkanocnym, 1994 roku. Ten zamach stanu i 艣mier膰 prezydenta w zestrzelonym samolocie nad stolic膮 kraju, sta艂y si臋 decyduj膮c膮 iskr膮 w napi臋tych ju偶 i tak do granic mo偶liwo艣ci, relacjach etnicznych w Rwandzie, podczas toczonej od 1990 r. wojnie domowej. Wybuch艂o piek艂o. 100 dni systematycznych rzezi. Celem stali si臋 Tutsi, ale i wszyscy ci, którzy stan臋li na drodze do ich wyeliminowania. Szukano, ostatecznego rozwi膮zania. Eliminacji.
Dzi艣, m艂odzi ch艂opcy, dziewcz臋ta, którzy urodzili si臋 po tych krwawych wydarzeniach, które jako pierwszy w 艣wiecie 艣w. Jan Pawe艂 II, nazwa艂 ludobójstwem, ko艅cz膮 studia, szukaj膮 pracy, zak艂adaj膮 rodziny. Wydawa艂oby si臋, 偶e to ju偶 tak dawno. Ale jednak, ta trauma i pami臋膰 o hekatombie trwa. W Rwandzie, wsz臋dzie rozpoczynaj膮 si臋 obchody upami臋tniaj膮ce te wydarzenia.
Ko艣ció艂 偶ywo i znacz膮co w艂膮czy艂 si臋 w rwandyjskie problemy etniczne, g艂osz膮c Ewangeli臋 braterstwa. Wpierw w proces pojednania przed wybuchem rzezi w 1994 r. Pocz膮tek lat 90. to sta艂a formacja ludzi i polityków do wspó艂dzia艂ania, otwierania si臋 na wieloetniczno艣膰. Co niestety nie poskutkowa艂o zatrzymaniem machiny wojennej. Jeden z biskupów, dramatycznie wyzna艂 鈥 鈥瀙olitycy, nie chcieli nas pos艂ucha膰鈥. Ale w wielu wiernych obudzi艂o to sumienie. Podczas ludobójstwa, wielu chrze艣cijan oddawa艂o 偶ycie, próbuj膮c ratowa膰 braci w cz艂owiecze艅stwie. Móg艂bym tu poda膰 ca艂膮 litani臋 imion osób, które narazi艂y swe 偶ycie w imi臋 Chrystusa, by nie zniszczy膰 jedno艣ci. Dzisiaj, staj膮 si臋 oni najlepszym zasiewem ewangelicznym pojednania po wojnie. To nasi 鈥炁泈i臋ci z s膮siedztwa鈥.
Po wojnie, a偶 do dnia dzisiejszego Ko艣ció艂 uporczywie g艂osi godno艣膰 ka偶dego cz艂owieka, niezale偶nie od przynale偶no艣ci etnicznej. To Ko艣ció艂 pierwszy zainicjowa艂 lokalne inicjatywy w parafiach i wioskach tzw. grup pojednania, które z czasem zosta艂y zinstytucjonalizowane przez administracj臋. Przy okazji 10. rocznicy obchodów wybuchu ludobójstwa, Ko艣ció艂 zainicjowa艂 dzie艅 modlitw w intencji wszystkich ofiar ostatnich masakr i wojen, by nikt nie czu艂 si臋 wy艂膮czony z narodowej 偶a艂oby.
窜补艣 ostatnie trzy lata, by艂y przemy艣lanym programem przygotowa艅 do tegorocznych obchodów. Rok 2016 to Jubileusz Mi艂osierdzia Bo偶ego, niezwykle mocno prze偶ywanego w Rwandzie w kontek艣cie ludobójstwa i wojen, pomóg艂 zobaczy膰 bolesn膮 przesz艂o艣膰 okiem mi艂osiernego Boga. Rok 2017 by艂 jubileuszem stulecia wy艣wi臋cenia pierwszych rwandyjskich kap艂anów, to by艂a okazja, by ukaza膰 niezwykle pozytywn膮 rol臋 ewangelizacji kraju dzi臋ki miejscowym kap艂anom, by nieco odk艂ama膰 krzywdz膮ce mity i równocze艣nie przeprosi膰 za pope艂nione grzechy. 窜补艣 2018, by艂 Rokiem Pojednania, gdzie biskupi przygotowali specjalny list duszpasterski, ukazuj膮cy wiernym ró偶ne wymiary pojednania w kontek艣cie ludobójstwa i podzia艂u etnicznego. W ten Rok Pojednania, jako karmelici w艂膮czyli艣my inicjatyw臋 peregrynacji relikwii 艣w. Teresy od Dzieci膮tka Jezus która przemierzy艂a wszystkie diecezje z pos艂aniem mi艂o艣ci mi艂osiernej.
Kre艣l膮c 艣cie偶ki pojednania, biskupi wskazuj膮 potrzeb臋 pomocy, zarówno sprawcom, jak i ofiarom. By sprawcy uznali sw膮 win臋 i poprosili o przebaczenie, a ofiary, by przebaczenia im udzieli艂y. Biskupi coraz g艂o艣niej mówi膮 o roli tych chrze艣cijan, którzy podczas ludobójstwa dali 艣wiadectwo braterstwa, byli tacy, którzy umieraj膮c przebaczali oprawcom, nawet si臋 za nich modlili, byli równie偶, ci którzy odmówili uczestniczenia w zabijaniu, zrywaj膮c 藕le poj臋t膮 solidarno艣膰 etniczn膮, jak równie偶 ci, którzy nara偶ali swe 偶ycie ukrywaj膮c poszukiwanych, a niejednokrotnie byli mordowani za to, 偶e próbowali pomóc.
Ufajmy, 偶e niedawno rozpocz臋ty pierwszy proces beatyfikacyjny rwandyjskiego ma艂偶e艅stwa zamordowanego wraz z dzie膰mi w pierwszym dniu ludobójstwa, tzn. 7 kwietnia rano, przyczyni si臋 do trwa艂ego pojednania. Ko艣ció艂 bowiem buduje pojednanie nie tyle przez spektakularne eventy, ile przez codzienne g艂oszenie, 偶e w Chrystusie jeste艣my bra膰mi, dzie膰mi jednego Ojca.
Dzi臋kujemy, 偶e przeczyta艂a艣/e艣 ten artyku艂. Je艣li chcesz by膰 na bie偶膮co zapraszamy do zapisania si臋 na newsletter klikaj膮c tutaj.