蜜桃交友

Beata Zaj膮czkowska (Radio Watyka艅skie): Jak wygl膮da 偶ycie w Kijowie, gdzie ostrza艂y przybra艂y ostatnio mocno na sile?

Waldemar Pawelec SAC: Bardzo trudna by艂a Niedziela Wielkanocna, dlatego 偶e mieli艣my a偶 cztery alarmy przeciwlotnicze. Bardzo wymowne by艂o to, 偶e w czasie Wigilii Paschalnej, która by艂a wieczorem 鈥� bo ze wzgl臋du na godzin臋 policyjn膮 nie mo偶emy mie膰 liturgii w nocy 鈥� by艂 alarm przeciwlotniczy, wy艂y syreny. Ko艣ció艂 by艂 pe艂ny ludzi. Patrzy艂em na ich reakcje, bo otrzymujemy informacje o tym, co leci i w którym kierunku. Tym razem nie by艂o na nas. Ciekawe by艂o to, 偶e przed Ewangeli膮, po przeczytaniu ca艂ej historii zbawienia, kiedy zabrzmia艂o Alleluja, sko艅czy艂 si臋 alarm przeciwlotniczy. Dla nas by艂o to bardzo symboliczne i mocne. Niektórzy ludzie mieli 艂zy w oczach, bo sytuacja nie jest 艂atwa. W Kijowie mamy troch臋 spokojniej ni偶 Charków czy Zaporo偶e, które ci膮gle s膮 pod wielkim zagro偶eniem. Najgorsze jest to, 偶e wszystkie ataki s膮 w nocy albo godzinach porannych, kiedy ludzie 艣pi膮 i nie s膮 przygotowani na to, 偶eby zrywa膰 si臋 i ucieka膰 do schronu. To jest pod艂e i perfidne ze strony rosyjskich okupantów, 偶e tak wykorzystuj膮 sytuacj臋 i próbuj膮 zastraszy膰 ludzi. Czwartkowy atak w Charkowie jest szczególnie pod艂y, bo po tym, jak budynki zosta艂y ostrzelane dronami, przyjechali ratownicy, którzy mieli ratowa膰 ludzi i zostali powtórnie ostrzelani, trzech z nich zgin臋艂o. Praktycznie ka偶dego dnia takie sytuacje s膮 w ró偶nych miastach Ukrainy. Trudne jest te偶 to, 偶e w ostatnich atakach na infrastruktur臋 strategiczn膮 zniszczonych zosta艂o 80 proc. wszystkich miejsc, które produkuj膮 energi臋. To zapowiada bardzo trudny dla nas czas.

Rozmawiamy w Niedziel臋 Bo偶ego Mi艂osierdzia. Z czym kojarzy si臋 ksi臋dzu mi艂osierdzie w realiach wojny?

Na Ukrainie my艣limy tylko o jednym: 偶eby nasta艂 pokój. A obraz Bo偶ego mi艂osierdzia, namalowany na pro艣b臋 Jezusa skierowan膮 do siostry Faustyny, to jest Chrystus Zmartwychwsta艂y, który przychodzi i wyci膮gaj膮c do Aposto艂ów r臋ce, mówi: pokój wam. Pokazuje to, 偶e pokój jest owocem Bo偶ego Mi艂osierdzia. Jest te偶 darem. My dobrze wiemy, co znaczy s艂owo 鈥瀙okój鈥�, bo bardzo go pragniemy, t臋sknimy za tym. I dla mnie s艂owo mi艂osierdzie oznacza pokój. Z tym 艣wi臋tem mocno zwi膮zany jest sakrament pokuty. Chrystus mówi o wielu 艂askach, które z niego p艂yn膮. Prawdziwym pokojem jest pokój serca, spokój sumienia. My艣l o mi艂osierdziu w kontek艣cie spokoju mojego sumienia mocno mi towarzyszy w czasie wojny.

Jak w kontek艣cie okrutnych zbrodni, morza cierpienia i bólu po stracie bliskich g艂osi膰 Ewangeli臋 o Bogu bogatym w mi艂osierdzie?

Najbardziej dotyka mnie to w kontek艣cie 艣mierci, straty kogo艣 bliskiego. Ale nawet wtedy s艂owa Ewangelii znajduj膮 zupe艂nie inny wyd藕wi臋k. Bo my wiemy nie tylko teoretycznie, 偶e 鈥瀗ie ma wi臋kszej mi艂o艣ci ni偶 ta, je偶eli kto艣 偶ycie oddaje za swoich przyjació艂鈥�. My to przerabiamy praktycznie. S膮 to chyba najcz臋艣ciej powtarzane s艂owa na pogrzebach ukrai艅skich 偶o艂nierzy, ale równie偶 i cywili, którzy te偶 przecie偶 gin膮, bo s膮 to s艂owa, które daj膮 nadziej臋. A my jeste艣my tam po to, 偶eby pokazywa膰, i偶 Ewangelia w tej sytuacji wojny na Ukrainie jest s艂owem nadziei. My dajemy nadziej臋 ludziom przez to, 偶e jeste艣my z nimi, 偶e dzielimy ich nie艂atwe losy i s膮 tego 艣wiadomi. Pokazujemy, 偶e nie gadamy jedynie o mi艂osierdziu, nie mówimy teoretycznie o Ewangelii, tylko staramy si臋 ni膮 偶y膰 na co dzie艅 i g艂osi膰 j膮 swoim 偶yciem. Przez to, 偶e jeste艣my z lud藕mi, wlewamy nadziej臋 w serca tych, którzy cz臋sto ju偶 j膮 trac膮. Druga strona g艂oszenia, to konkretne uczynki mi艂osierdzia. Jest ogrom dobra, które si臋 rozlewa po艣ród tego z艂a i ca艂ego okrucie艅stwa wojny. Bo przecie偶 nadal otrzymujemy wsparcie, ci膮gle otrzymujemy pomoc humanitarn膮 i militarn膮, 偶eby艣my mogli si臋 broni膰. Przede wszystkim w艂adze Ukrainy prosz膮 o systemy obrony przeciwlotniczej. Je偶eli Kijów jest w tej kwestii zabezpieczonym miastem, to Charków czy Odessa, maj膮 o wiele gorsz膮 sytuacj臋. Ale ci膮gle otrzymujemy pomoc. I to jest dla nas znak Bo偶ego Mi艂osierdzia: nikt nie zostawia nas na pastw臋 ludzi, którzy nie maj膮 偶adnych granic w z艂u i okrucie艅stwie, którego dokonuj膮. Codziennie do艣wiadczamy, 偶e mimo wszystko Pan Bóg jest dla nas Mi艂osierny.

Wojna wykrzesa艂a wi臋cej ludzkiej 偶yczliwo艣ci i solidarno艣ci, czy raczej zamkn臋艂a ludzi we w艂asnych egoizmach i potrzebach?

Ta wojna pokaza艂a, kto jest kim. Pokaza艂a, kto czym 偶yje. W sytuacji krytycznej to bardzo jaskrawo wida膰. Prawdziwych przyjació艂 poznaje si臋 w biedzie. Ta wojna pokaza艂a, kto po czyjej stoi stronie. Bo nie mo偶na by膰 tutaj oboj臋tnym. Musisz przyj膮膰 postaw臋 cz艂owieka, który albo jest po stronie ofiary, albo po stronie okupanta. Nie da si臋 tego obej艣膰. Ta wojna pokazuje te偶, ilu jest ludzi, którzy s膮 otumanieni tym ruskim porz膮dkiem 艣wiata. Propaganda to ogromna si艂a. Dlatego te偶 w 2014 roku, kiedy by艂 okupowany Krym i wschodnie tereny Ukrainy, pierwsz膮 rzecz膮, jak膮 zrobili, by艂o zag艂uszanie ukrai艅skiej telewizji i w艂膮czanie rosyjskich kana艂ów, które sia艂y propagand臋. I dalej to trwa. Najtrudniejsze jest to, 偶e ta wojna podzieli艂a równie偶 rodziny. To jest diabelstwo, pod艂o艣膰 szatana polega na tym, 偶e on rzeczywi艣cie rozdzieli艂 nawet najbli偶szych.

Synowie, ojcowie walcz膮 na froncie, matki z dzie膰mi dziel膮 uchod藕czy los. Czy obecno艣膰 to teraz najwi臋kszy dar na Ukrainie?

Cz臋sto powtarzam, 偶e najpi臋kniejszym darem, który mo偶emy da膰 drugiemu, to jest nasza obecno艣膰. Ona nie ma 偶adnej ceny. Zreszt膮 nawet imi臋 Boga brzmi: 鈥濼en, który jest鈥�. I nawet w sytuacji straty, kiedy kto艣 cierpi, to nie potrzebuje s艂ów pocieszenia, tylko tego, 偶e kto艣 przy nim jest, 偶e nie cierpi sam, 偶e kto艣 dzieli z nim los. Druga rzecz to wsparcie, które ci膮gle otrzymujemy, co zapewnienia nas, 偶e nie jeste艣my sami. Mamy 艣wiadomo艣膰, 偶e ta pomoc cz臋sto przychodzi do nas od ludzi, którzy sami nie maj膮 wiele. Od pocz膮tku wojny najwi臋cej pomagali i nadal pomagaj膮 ci, którzy sami prze偶yli jaki艣 brak, niedostatek i rozumiej膮 nasz膮 sytuacj臋. Ta wojna jest te偶 wojn膮 m艂odych ludzi. Armia wolontariuszy to przede wszystkim m艂odzi. Gdy s艂yszmy o pogrzebach 偶o艂nierzy, to cz臋sto maj膮 zaledwie 25 lat, bo w takim wieku ju偶 s膮 mobilizowani. Abp 艢wiatos艂aw Szewczuk cz臋sto powtarza, 偶e to jest wojna m艂odych ludzi, bo rzeczywi艣cie m艂odzi ludzie walcz膮, m艂odzi ludzie pomagaj膮 i m艂odzi ludzie gin膮. I to jest smutne, bo przecie偶 tych, którzy strac膮 偶ycie, nikt nie zast膮pi. A po wojnie, która kiedy艣 musi si臋 sko艅czy膰, trzeba rozpocz膮膰 nowe 偶ycie i odbudow臋 tego wszystkiego, co teraz jest rujnowane i co jeszcze b臋dzie zrujnowane, o czym nie wiemy.

Jak w tym wojennym czasie zmienia si臋 prze偶ywanie w艂asnej wiary i religijno艣ci?

Na Wigilii Paschalnej 1/3 wiernych to byli ci, których nie widzia艂em od pocz膮tku wojny, albo ludzie, których widzia艂em po raz pierwszy w 偶yciu. I my艣l臋, 偶e to te偶 jest dowód na to, 偶e w czasie beznadziei ludzie otrzymuj膮 nadziej臋 w艂a艣nie w formie wiary, zaczynaj膮 szuka膰 te偶 wsparcia, odczuwaj膮 mocniej Bo偶膮 obecno艣膰 i przez to przychodz膮 do Pana Boga i do Ko艣cio艂a. Mamy ci膮gle nowych ludzi, którzy przygotowuj膮 si臋 do sakramentów, reguluj膮 swoje 偶ycie ma艂偶e艅skie, czy bardziej troszcz膮 si臋 o religijne wychowanie swoich dzieci. Trudno powiedzie膰, 偶e jest to owoc wojny, bo sama wojna to jest ogrom zniszcze艅 i cierpienia, ale jest to pewien rezultat sytuacji, w której jeste艣my, 偶e bez Boga nie da si臋 tego prze偶y膰, 偶e bez Boga nie da si臋 wyj艣膰 z tego wszystkiego z jak膮艣 nadziej膮. Ludzie, którzy trac膮 swoich najbli偶szych, a maj膮 wiar臋, zupe艂nie inaczej prze偶ywaj膮 t臋 sytuacj臋 ni偶 ci, którzy wiary nie maj膮. Widzimy to na co dzie艅. To nie jest kwestia frekwencji w ko艣cio艂ach, na nabo偶e艅stwach, ale gruntownego 偶ycia modlitwy, g艂臋bokiej przemiany i nawrócenia, którego cz臋sto jeste艣my 艣wiadkami. Cz臋艣ciej na pewno teraz ni偶 to by艂o przed wojn膮.

Chcia艂am zapyta膰 o bezsilno艣膰, czy przeszywa ona ksi臋dza serce?

Na pewno podczas pogrzebów moich wychowanków czy ludzi, których zna艂em, którzy byli dla mnie kim艣 bliskim. Patrz膮c na ich rodziców, na ich rodze艅stwo na pocz膮tku nie wiedzia艂em, co im powiedzie膰. To by艂a taka moja bezsilno艣膰 i bezradno艣膰. Ale postanowi艂em, 偶e po prostu z nimi b臋d臋: b臋d臋 ich wspiera艂, pomaga艂 im nawet moj膮 obecno艣ci膮 w tych wszystkich sprawach, które s膮 zwi膮zane z organizacj膮 pogrzebu czy utrat膮 kogo艣 bliskiego. Bardzo trudne jest dla mnie wci膮偶 to, 偶e o godzinie czwartej w nocy musz臋 si臋 budzi膰 od wybuchów, które s膮 za oknem. Jestem bezradny, nie wiem, co mam robi膰. Chowam si臋 cz臋sto w toalecie, bo do schronu schodzimy bardzo rzadko. To jest dla mnie trudne, bo jeste艣 w tym momencie bezradny. Widzisz si艂臋 z艂a, która chce ci臋 zniszczy膰, która chce zniszczy膰 tak偶e to, co robisz. Bo przecie偶 ka偶dy z nas tutaj pracuje: budujemy, remontujemy, tworzymy parafi臋, wspólnot臋. Teraz w naszym palloty艅skim domu w Kijowie otwieramy pralni臋 socjaln膮. B臋dzie s艂u偶y艂a wewn臋trznym uchod藕com i osobom biednym, którzy nie maj膮, gdzie wypra膰 rzeczy, czy wyk膮pa膰 si臋 i ubra膰 czyst膮 odzie偶. Te projekty w sytuacji wojny s膮 bardzo wa偶ne i robimy je, cho膰 nie wiemy, czy jutro to wszystko nie zostanie zniszczone. Z drugiej strony widzimy, 偶e trzeba budowa膰 te偶 duchow膮 stron臋 Ko艣cio艂a, której nawet 艣mier膰 nie zniszczy, której nie zniszcz膮 偶adne rakiety. To jest Ko艣ció艂 jako wspólnota, czyli bycie razem, wsparcie jeden drugiego. I pog艂臋biona wiara w to, 偶e Pan Bóg nad tym wszystkim czuwa.

Jako pallotyni od upadku komunizmu g艂osicie na Ukrainie or臋dzie o Bo偶ym Mi艂osierdziu. Na ile to przes艂anie staje si臋 bardziej aktualne w obecnym kontek艣cie?

Ono b臋dzie szczególnie bardzo potrzebne w czasie powojennym. Jako pallotyni mamy do艣wiadczenie g艂oszenia Bo偶ego Mi艂osierdzia w Rwandzie po zako艅czeniu ludobójstwa. By艂o to bardzo trudne, bo przecie偶 ludzie, którzy do tej pory gromadzili si臋 w ko艣cio艂ach, w jednych wspólnotach, w pewnym momencie, jak pod wp艂ywem z艂ego ducha zacz臋li si臋 wzajemnie zabija膰 i niszczy膰. Na Ukrainie mamy inn膮 sytuacj臋, bo niszcz膮 nas obcy ludzie, którzy przyszli na nasz膮 ziemi臋 i zaczynaj膮 j膮 sobie podporz膮dkowywa膰, chc膮 tworzy膰 tutaj swój 艣wiat, swój porz膮dek, na co naród ukrai艅ski si臋 nie godzi, bo dobrze wie, co znaczy ruski mir. Jestem przekonany, 偶e or臋dzie Bo偶ego Mi艂osierdzia b臋dzie najbardziej potrzebne do leczenia wewn臋trznych ran, które s膮 spowodowane wojn膮, cierpieniem, utrat膮 bliskich, ale równie偶 do uzdrowienia relacji mi臋dzynarodowych, bo widzimy, 偶e obecna sytuacja wzmaga nienawi艣膰. Jako pallotyni jeste艣my te偶 zaanga偶owani w niesienie or臋dzia Matki Bo偶ej Fatimskiej. W kontek艣cie wojny i obecnej sytuacji na 艣wiecie równie偶 or臋dzie fatimskie otrzymuje jakby nowe pos艂anie.  W nowym 艣wietle odczytujemy to wszystko, co Matka Bo偶a mówi艂a w Fatimie o ogromnym zagro偶eniu czerwonym smokiem, ideologi膮, która zaleje ca艂y 艣wiat i niektóre narody wygin膮. Równie偶 nabo偶e艅stwo pierwszych sobót miesi膮ca otrzymuje nowe znaczenie w kontek艣cie wojny.

Mówili艣my o wyniszczaj膮cej mocy z艂a, a czy w tych mrocznych czasach do艣wiadcza ksi膮dz si艂y dobra, które rozbudza nadziej臋?

By艂o bardzo wiele takich sytuacji ju偶 od czasów Majdanu Niepodleg艂o艣ci, kiedy by艂em tam 艣wiadkiem pogrzebu m艂odego ch艂opaka, który zmar艂 od doznanych ran. Bardzo mocno poruszy艂o mnie to, 偶e kiedy przyniesiono w trumnie jego cia艂o, na scen臋 wysz艂a jego mama i pierwsze s艂owa, które powiedzia艂a, brzmia艂y: przebaczam tym, którzy zabili mojego syna. Jako kap艂an teoretycznie to rozumia艂em, ale wówczas do艣wiadczy艂em wielkiego spokoju serca. I w tym mrocznym czasie, kiedy czym艣 naturalnym jest nienawidzi膰, przypominam sobie t臋 sytuacj臋 i twarz tej m臋偶nej kobiety, która cierpia艂a po stracie swojego syna, ale nie zatrzyma艂a si臋 na bólu, tylko potrafi艂a objawi膰 tak naprawd臋 ludzkie mi艂osierdzie. W czasie wojny przypominam sobie cz臋sto modlitw臋 Jezusa z krzy偶a: 鈥濷jcze, przebacz im, bo nie wiedz膮, co czyni膮鈥�. I tym próbuje t艂umaczy膰 to, co si臋 teraz z nami dzieje. Jak prze偶ywam szczególnie trudne chwile, to czasem ze 艂zami w oczach modl臋 si臋 i mówi臋: 鈥濸anie Bo偶e, przebacz im, bo oni naprawd臋 nie wiedz膮, co czyni膮鈥�. Napraw臋 namacalnie odczuwamy, czym jest mi艂osierdzie, czym jest przebaczenie, czym jest Bo偶e Mi艂osierdzie: 鈥濷jcze, przebacz im, bo oni naprawd臋 nie wiedz膮, co czyni膮鈥�.