Папата: Без строгост и предрасуди во случаите на ништовност
Правда и вистина, милосрдие и љубов, а не предрасуди и строгост, темелно расудување што треба да се прави „на колена“ и пред се молитва, првенствено за судиите кои, ако не знаат или не можат да молат, „подобро е да одат и да извршуваат некоја друга работа". Ова се упатствата што Папата им ги даде на прелатите аудитори на судот на Римската Рота, кои ги прими на 25 јануари во Апостолската палата по повод почетокот на судската година, кои се соочуваат со деликатни, а понекогаш и болни судења во постапката за ништовност на бракот и од кои се бара да постапуваат побрзо, а не да прогласуваат ништовност.
Станува збор за секогаш актуелна тема – истакна Папата – која се однесува на пасторална грижа за семејствата вдахновена од милост кон верниците кои се наоѓаат во проблематични ситуации. Оваа милост, толку истакната во Апостолскиот поттик Amoris laetitia, не ја намалува нашата посветеност да бараме правда во постапката за ништовност на бракот. Напротив, токму во светлина на милоста кон луѓето и нивната совест е важно судското расудување на ништовноста - истакна Светиот Отец.
Помогнете да се сфати вистината за бракот
Потоа, Светиот Отец се фокусираше на проникливоста што мора да ја имаат прелатите за да го прогласат постоењето или отсуството на основи за прогласување на бракот за ништовен и неважечки. Сепак, најпрво истакна:
Не смее погрешно да се разбере укинувањето на обврската за двојна усогласеност во случаите на прогласување ништовност, воведувањето пократка постапка пред епархискиот епископ, како и напорите за поедноставување и подостапна работа на судовите и никогаш не смее да недостасува потребата да им се служи на верните со работа која ќе им помогне да ја сфатат вистината за нивниот брак.
Голема одговорност
Целта - како што е забележано во Моту Пропорио Mitis iudex Dominus Iesus - е да се поттикне не ништовноста на браковите, туку побрзо водење на процесите, ништо друго само правилна едноставност, така што срцата на верниците кои чекаат разјаснување на нивниот статус, поради задоцнетата дефиниција на пресудата, долго време да не биде потисната од сомнеж.
Задачата да се донесе пресуда често не е лесна – истакна Папата. Расудувањето за да се постигне морална сигурност за ништовноста е голема одговорност што Црквата ви ја доверува, бидејќи тоа силно влијае на животот на поединците и семејствата. Со оваа задача мора да се соочиме со храброст и остроумност, а пред се да се смета на светлината и силата на Светиот Дух – истакна Папата и додаде:
Драги судии, не може да се биде судија без молитва. Ако некој не моли нека си поднесе оставка, ве молам... подобро е така.
Без предрасуди и ригоризам
Станува збор, значи, за проникливост што се прави „на колена“. Само така може да се донесат одлуки кои одат во насока на доброто на луѓето и на целата црковна заедница – истакна Папата.
Истовремено, објективноста на судското расудување бара слобода од какви било предрасуди, во корист или против прогласувањето на ништовност. Тоа подразбира – објасни папата Фрањо – ослободување од ригоризмот на оние кои би барале апсолутна сигурност, како и од однесувањето вдахновено од лажното верување дека најдобриот одговор е секогаш ништожноста. Она што свети Иван Павле II. го нарече опасност од погрешно сфатено сочувство, само навидум е пасторална одлука.
Расудувањето на судијата бара две големи доблести: претпазливост и праведност, кои треба да бидат вдахновени од милосрдието.
„Синодални“ процеси
На крајот, Папата зборуваше и за синодалноста. Кога судот е колегијален, како што е вообичаено случајот, или кога има еден судија, но тој се консултира со надлежните, расудувањето се постигнува во атмосфера на дијалог или дебата, во која искреноста и меѓусебното слушање се од суштинско значење со цел за заедничка потрага по вистината – рече папата Фрањо.
Во оваа служба, важно е да се повикува Светиот Дух и да се залагаме за употреба на сите човечки средства за утврдување на вистината. Затоа е важно истрагата да се спроведе внимателно - препорача Папата - за да не се поттикне избрзана и априори пресуда, исто како што е неопходно судијата да одржува лична постојана обука преку проучување на судската наука и правната доктрина.
