ՄԽԻԹԱՐ ԱԲԲԱՀԱՅՐ` Մխիթարեան միաբանութեան հիմնադիրը (19)
19.- ՄԽԻԹԱՐ ՄԻԱԿԱՆԻ Ս. ՆՇԱՆԻ ՎԱՆՔԸ ԿԸ ՎԵՐԱԴԱՌՆԱՅ
Մէկ աչքի քառորդ տեսողութեամբ ինքնաբաւ՝ Մխիթար սարկաւագը կ՚որոշէ տունէն ելլել եւ վանք բնակիլ։ Այսպէս, 1695 թուականի Մայիս ամսուն կը բարձրանայ Ս. Նշան եւ կը նուիրուի հոգեւոր խոկումներու։ Օրը օրին ձախ աչքի տեսողութիւնը կը լաւանայ եւ կը յաջողի քիչ քիչ կարդալ, սակայն աջ աչքով բան չէր տեսներ։
Ոմանք խորհուրդ կու տան աջ աչքին կոպը խարանել։ Մխիթար կը համաձայնի այդ չարչարանքն ալ կրել, սակայն ի զուր։ Ոչ մէկ դրական արդիւնք, մանաւանդ թէ, ջիղերը կը գալարուին եւ աչքի վերեւի կոպը կը պրկուի եւ վեր կը հաւաքուի, սարսափելի տեսք մը տալով դէմքին։ Բարեբախտաբար վէրքը բուժուելէն ետք կոպն ալ տեղը կու գայ։ Մէկ խօսքով ամէն մարդկային բժշկական միջոց յանձն առնելէ ետք ապարդիւն մնալով, Մխիթար սարկաւագ այլեւս ոչ մէկ դեղ չ՚ուզեր օգտագործել, բոլորովին յանձնուելով աստուածային կամքին։
1695ի ամրան կեանքէն կը հեռանայ սրբակենցաղ Մանասէ կոյսը։ Մխիթար սարկաւագը, ինչպէս փափաքած էր ջերմագին, ներկայ կը գտնուի անոր հոգեվարքին տեսնելով թէ ինչպէս աստուածավախ կոյսը ջերմեռանդօրէն կը պատրաստուէր իր հոգին աւանդելու Քրիստոսի՝ երկնաւոր փեսային ձեռքերուն մէջ։ Խուռներամ ժողովուրդի եւ հոգեւորական դասի բազմութեամբ թաղումը կը կատարեն եւ Մխիթար ինքզինքը որբացած կը զգայ։ Կորսնցուցած էր նաեւ երկրորդ հոգեւոր դաստիարակը եւ չունէր ոչ մէկ օգնական հոգեւոր կեանքի մէջ յառաջդիմելու համար։ Աչքերը բաւականաչափ կը տեսնէին արդէն եւ ուսման տենչը կը սկսի մաշեցնել զինքը։
Այդ ժամանակները բաւական խառնաշփոթ կը տիրէր Ս. Նշանի վանքին մէջ, որովհետեւ Իսահակ անունով վարդապետ մը որ Սեբաստիա եկած էր ժողովարարութեան համար, կապալներ վճարելով արքունի հրամանով կը խլէ Անանիա եպիսկոպոսի գահը եւ կը բազմի որպէս Սեբաստիոյ եպիսկոպոս եւ Ս. Նշանի վանահայր։ Բաւական դաժան նկարագրի տէր մարդ ըլլալով, վանականներու մէջ մեծ խլրտում կը ծագի եւ Մխիթար սարկաւագ անհնար կը տեսնէ այդտեղ շարունակել աղօթքի կեանքը եւ ուսումնառութիւնը։ Այս իսկ պատճառով կ՚որոշէ հեռանալ եւ Հալէպ մեկնիլ, ուրկէ կը մտածէր անցնիլ Հռոմ, իր տարիներու երազանքը իրականացնելու համար։ Նոյն օրերուն Սեբաստիա կը ժամանէ Յովնան անունով եւդոկիացի նորընծայ վարդապետ մը, որ աշակերտած էր Կայծակ մականունը կրող Գալուստ վարդապետին, եւ կը փափաքէր Երուսաղէմի Ս. Յակոբ վանքը երթալ եւ այսպէս Մխիթար սարկաւագի հետ միասին կ՚որոշեն մեկնիլ Հալէպ։
Շնորհակալութիւն յօդուածը ընթերցելուն համար։ Եթէ կը փափաքիս թարմ լուրեր ստանալ կը հրաւիրենք բաժանորդագրուիլ մեր լրաթերթին` սեղմելով այստեղ