Ներսէս Շնորհալիի Մահը
Ներսէս Շնորհալի իր գրութիւններուն մէջ բազմաթիւ առիթներով կը գրէ իր վատառողջութեան մասին, եւ թէ ինչպէս Հռոմկլայի անբարենպաստ կլիման կը տանջէր զինք։ Այդ տարի ալ ահաւոր ցուրտ ձմեռ ըրած էր, եւ երբ 1173ի գարնան կայսերական բանագնացը՝ Թէորիանոս կը հասնի ներկայացնելու յոյներու տեսութիւնները եւ առաջարկները որպէս նախապայման եկեղեցական միութեան, ժողովական բանավէճերու ծանրութեան տակ կը կքի ալեհեր Հովուապետը, երբ իր խորաթափանց ակնարկով կը նկատէ թէ որքան դժուար է մարդկային բնութեան հրաժարիլ սեփական կամքէն եւ մտքէն։ Պատմիչը կը հաղորդէ մեզի թէ ինչպէս այս պաշտօնական հանդիպումը ինն օր կ՚ընդմիջուի Շնորհալի Հայրապետի հիւանդութեան պատճառով, որ յառաջացած տարիքին շատ աւելի փխրուն դարձած էր եւ դիւրաբեկ։ Ստէպ ջերմով կը տառապէր եւ Ներսէս Լամբրոնացիի վկայութեամբ՝ ուրիշ հիւանդութիւն մըն ալ կը մաշեցնէր ծերունի Հայրապետը, որ այդ ալ ընդունած էր որպէս Քրիստոսի չարչարանքներուն մասնակցելու առիթ։
Ամառուան տաք օրերը վրայ կը հասնին եւ ջերմը կը հիւծէ Հայրապետը, որ քանի մը օր անկողին կը գամուի, եւ մինչ Աստուածածնի Վերափոխման տօնի պատրաստութիւնները կը տեսնէին՝ Ներսէս Դ. Կաթողիկոսը, սրբակենցաղ Շնորհալի Հայրապետը կ՚աւանդէ իր սիրակէզ հոգին երկնաւոր Հօր ձեռքերուն մէջ, 8 Օգոստոս 1173 թուականին, Հինգշաբթի օր։
Ո՞վ կրնայ պատկերացնել կաթողիկոսարանի վրայ փռուած սուգի սեւ ու թանձր քօղը, ներկաներու սրտերը համակած տխրութիւնն ու տրտմութիւնը, մարմարեայ սառնասարսուռ պաղութիւնը՝ Օգոստոսի տօթին. կորսնցուցած էին հարազատ հոգեւոր հայրը, երկնասլաց շաւիղներու առաջնորդը, սիրոյ եւ համերաշխութեան առաքեալը, ներողամտութեան եւ խաղաղասիրութեան ախոյեանը, վեհագոյն խոնարհութեան տիպար օրինակը, նուիրումի եւ անձնուրացութեան անվերապահ վարպետը. հեզահամբոյր եւ քաղցրածորան, խոնարհ եւ համբերատար, խաղաղարար եւ սրբակենցաղ, անձնազոհ, փափկանկատ եւ աչալուրջ, արթուն, գուրգուրոտ, հոգատար, մարդասէր, աղօթասէր, եկեղեցասէր, հայրենասէր եւ աստուածասէր:
Ժամանակակիցները անմիջապէս զինք կոչեցին երկրորդ Լուսաւորիչ, Տիեզերալոյս վարդապետ, Համահրեշտակ, Սուրբ Հոգիով առլցուն. «աշխարհի մէջ փայլող ամէն առաքինութիւններով եւ գիտութեամբ» (Մխիթար Այրիվանեցի)։ Իրեն յաջորդող Կաթողիկոսը՝ Գրիգոր Տղայ զինք սուրբ կը կոչէ արդէն եւ հարիւր տարի չանցած, Սմբատ պատմիչ կը գրէ «1173ին թուականին, Քրիստոսի մօտ փոխադրուեցաւ Տէր Ներսէս Կլայեցի Սուրբ Լուսաւորիչը»։
Շնորհակալութիւն յօդուածը ընթերցելուն համար։ Եթէ կը փափաքիս թարմ լուրեր ստանալ կը հրաւիրենք բաժանորդագրուիլ մեր լրաթերթին` սեղմելով այստեղ