Сінадальны форум: погляды вядучых тэолагаў і кананістаў
Аляксандр Амяльчэня - Pope
9 кастрычніка 2024 года ў Генеральнай курыі езуітаў у Рыме адбыўся Форум Народ Божы як суб'ект місіі, які стаў важнай пляцоўкай для абмеркавання будучыні Каталіцкага Касцёла ў кантэксце сінадальнасці і місіі. Мерапрыемства сабрала вядучых тэолагаў, кананістаў і касцёльных лідараў з розных краін свету, каб разам асэнсаваць ролю ўсяго народа Божага ў жыцці і місіі Касцёла ў святле сучасных выклікаў і магчымасцей.
Форум пачаўся з выступу прафесара Томаса Зёдынга, доктара тэалогіі з Рурскага ўніверсітэта Бохума. Зёдынг, які з'яўляецца віцэ-старшынёй Цэнтральнага камітэта нямецкіх католікаў і ўдзельнікам Сінадальнага шляху ў Германіі, падкрэсліў, што місія з'яўляецца не проста адной з задач, а самім гарызонтам Касцёла.
“Задачай вучняў Езуса з’яўляецца не кантраляваць веру народа, але рабіць яе магчымай", - адзначыў Зёдынг. Ён нагадаў прысутным, што місія Езуса заўсёды патрабуе працягнутай рукі, і што кожны хрысціянін, незалежна ад свайго статусу ў Касцёле, пакліканы да місіянерскай дзейнасці. Прафесар таксама звярнуў увагу на важнасць "місіі праз прыцягненне", падкрэсліваючы, што рост місіянерскай дзейнасці тым больш эфектыўны, чым больш ён напоўнены верай.
"Трэба ўвайсці ў эмпатыю з іншымі, каб уцягнуць іх, падбадзёрыць нават слабых", - дадаў ён, заклікаючы да больш інклюзіўнага падыходу ў місіянерскай дзейнасці Касцёла. Зёдынг таксама падкрэсліў важнасць тэалагічнай кампетэнцыі, якая, па яго словах, не з'яўляецца прывілеем выключна біскупаў, але павінна быць даступная і выкарыстоўвацца ўсімі вернікамі.
Наступным выступоўцам быў прафесар Орманд Раш. Святар і выкладчык Аўстралійскага каталіцкага ўніверсітэта, які з'яўляецца кансультантам Генеральнага сакратарыята Сінода Біскупаў, засяродзіў увагу на разуменні Касцёла як уключнага суб'екта, які ахоплівае ўсё цела вернікаў, уключаючы іерархію.
Раш вылучыў некалькі ключавых аспектаў разумення народа Божага, падкрэсліваючы яго ролю як суб'екта, які інтэрпрэтуе Евангелле, абумоўлены часам і гістарычным кантэкстам, размешчаны ў пэўным месцы, што важна для ўвасаблення Евангелля, і з'яўляецца суб'ектам сакрамэнтальным. Ён адзначыў, што першыя хрысціянскія супольнасці павінны былі інтэрпрэтаваць Евангелле, каб прымяняць яго ў розных лакальных Касцёлах, якія паступова ўзнікалі.
"Гэты Сінод з'яўляецца суб'ектам, які інтэрпрэтуе і шукае кіраўніцтва Духа Святога для разумення жывога і поўнага значэння Евангелля", - падкрэсліў прафесар Раш. Ён таксама звярнуў увагу на важнасць разумення Касцёла як складанай рэальнасці, якая мае і Боскае, і чалавечае вымярэнні, заклікаючы пазбягаць як празмернай дэмакратызацыі, так і празмернай іерархізацыі ў разуменні сінадальнасці.
Даната Хорак, выкладчыца кананічнага права ў Тэалагічным інстытуце Альбероні ў П'ячэнцы, прадставіла дэталёвы аналіз ажыццяўлення ўлады і прадстаўніцтва ў Касцёле сінадальным. Хорак, якая таксама з'яўляецца чальцом прэзідыума Каардынацыі італьянскіх жанчын-тэолагаў, падкрэсліла неабходнасць аднаўлення сувязі паміж правам, тэалогіяй і жыццём Касцёла.
"Любыя рэформы, якія мы будзем праводзіць, мы будзем рабіць для таго, каб знайсці сапраўдную першапачатковую волю Заснавальніка", - адзначыла Хорак. Яна заклікала да пераасэнсавання прынцыпу іерархіі ў кантэксце складаных касцёльных адносін, дзе харызмы, служэнні і кампетэнцыі размеркаваны па-рознаму.
Хорак таксама звярнула ўвагу на неабходнасць удасканалення Кодэкса кананічнага права, каб ён лепш адлюстроўваў сучасную эклезіялогію і спрыяў больш актыўнаму ўдзелу вернікаў у жыцці Касцёла. "Мы павінны знайсці некаторыя дынамікі сумеснага дарадчага галасавання, размеркаванага паміж рознымі суб'ектамі, міжведамаснымі органамі, у залежнасці ад кампетэнцыі ў дадзенай галіне або касцёльнай сітуацыі, у якой трэба прыняць рашэнне", - прапанавала яна.
Хорак таксама падкрэсліла важнасць пераадолення бінарнасці паміж кансультатыўным і дэлібератыўным галасаваннем у Касцёле. Яна прапанавала, каб будучыя сінадальныя органы былі прадстаўнічымі для ўсяго народа Божага, улічваючы шматлікія фактары, як, напрыклад, кампетэнцыі і характарыстыкі тэрыторый. "Цяперашняя дысцыпліна сінадальных інстытутаў і органаў удзелу выяўляе мінімалісцкае бачанне кансультацый", - адзначыла яна, заклікаючы да больш шырокага разумення ўдзелу вернікаў у прыняцці рашэнняў.
Біскуп Лусіу Андрысэ Муандула, старшыня епіскапату Мазамбіка і першы віцэ-старшыня Сімпозіума біскупскіх канферэнцый Афрыкі і Мадагаскара, прадставіў біблейска-душпастырскую рэфлексію. Ён заклікаў народ Божы да місіі, якая нараджаецца не ад чалавека, а ад Айца.
Іерарх падкрэсліў, што Касцёл не можа замыкацца ў самаарыентаваным стаўленні: "Гаворка ідзе не толькі пра выкананне служэння падтрымкі хрысціянскай супольнасці, але пра дыялог са светам". Ён таксама падзяліўся досведам Паўднёвай Афрыкі, дзе парафіяльнае жыццё цесна звязана з практычнымі патрэбамі тэрыторый, падкрэсліваючы важнасць укаранення хрысціянскай ініцыяцыі ў мясцовы кантэкст.
У ходзе дыскусіі ўдзельнікі Форуму закранулі шэраг важных пытанняў, у тым ліку неабходнасць пазбягаць падазрэнняў, што гаворка пра народ Божы зводзіцца да чыста сацыялагічнай катэгорыі, якая ігнаруе Боскі элемент. Адзін з тэолагаў і місіянераў паставіў пытанне: "Дзе гэты місіянерскі народ, калі ў Касцёле так мала людзей?", падкрэсліваючы важнасць стварэння радасці як рухавіка для ўзаемнага пазнання і сінадальнасці.
Форум завяршыўся прызнаннем неабходнасці больш грунтоўнай і пастаяннай хрысціянскай фармацыі, а таксама заклікам да ўсіх вернікаў актыўна ўдзельнічаць у місіі Касцёла, незалежна ад іх статусу або пасады.
Удзельнікі пагадзіліся, што сапраўдная сінадальнасць патрабуе не толькі структурных змен, але і глыбокага духоўнага абнаўлення і адкрытасці да дзеяння Духа Святога ў жыцці кожнага верніка і ўсяго Касцёла ў цэлым.
Сход, ініцыяваны цяперашнім Сінодам, стаў важным крокам у асэнсаванні ролі народа Божага ў місіі Касцёла і ў пошуку шляхоў да больш інклюзіўнай і сінадальнай мадэлі касцёльнага жыцця. Ён падкрэсліў неабходнасць далейшага дыялогу і рэфлексіі над тым, як зрабіць Касцёл больш адкрытым, удзельным і адпаведным выклікам сучаснасці, захоўваючы пры гэтым вернасць Евангеллю і Традыцыі.
