60 гадо? энцыкл?цы Яна ХХ??? Pacem in terris
Аляксандр Панчанка – Pope
Дакумент з’яв??ся ? вельм? складаны перыяд найно?шай г?сторы?, кал? менш чым за па?года да гэтага – у кастрычн?ку 1962 года – свет стая? на парозе новай вайны ц?, прынамс?, вял?кага ?зброенага канфл?кту, выкл?канага размяшчэннем на Кубе савецк?х ядзерных ракет, нацэленых на ЗША. Папа Ранкал? адыгра? важную ролю ? разрадцы тагачаснай напружанасц?, а падзе? Карыбскага крыз?су моцна па?плывал? на выданне энцыкл?к?.
Pacem in terris стала першым папск?м дакументам такога рангу, ск?раваным не тольк? “да б?скупа?, духавенства ? свецк?х верн?ка? Катал?цкага Касцёла”, як раб?лася звычайна, але таксама “да ?с?х людзей добрай вол? ва ?с?м свеце”. Ужо тольк? гэта надавала энцыкл?цы асабл?вае месца сярод ?ншых ватыканск?х дакумента?, - нагадвае ?нфармацыйнае агенцтва KAI.
Незвычайным? был? таксама ? абстав?ны падп?сання энцыкл?цы – хоць на ёй ста?ць дата 11 красав?ка, насамрэч Святы Айцец падп?са? яе на два дн? раней, прычым у прысутнасц? тэлекамер ? шматл?к?х фатографа?. Гэта бы? адыход ад ранейшых звычая?, не тольк? ватыканск?х, ? нада? падзе? глабальнае вымярэнне. Усясветны водгук атрымала ? сама энцыкл?ка, якая ад самага пачатку выкл?кала вял?кую ц?кавасць далёка за межам? катал?цк?х кола?.
Дакумент пачына?ся словам? “М?р на зямл?, якога так горача жадаюць мужчыны ? жанчыны ?с?х часо?, можа быць адно?лены ? ?мацаваны тольк? праз вернае захаванне парадку, устано?ленага Богам”. Далей Папа разв?? думку пра м?р у розных яго вымярэннях, так?х як парадак пам?ж людзьм?, правы чалавека, абавязк? чалавека, аднос?ны пам?ж грамадзянам? ? ?ладам? пал?тычнай супольнасц? ? пам?ж дзяржавам?, а таксама аднос?ны людзей ? дзяржа?ных супольнасцей да сусветнай супольнасц?. Энцыкл?ка завяршалася “Душпастырск?м? рэкамендацыям?”: што раб?ць на душпастырск?м узро?н?, каб забяспечыць м?р на зямл?.
Ян ХХ??? спасыла?ся на тэалаг?чныя погляды гало?ным чынам французск?х мысляро?, так?х як П’ер Тэяр дэ Шардэн, Мары-Дам?н?к Шэню, Анры дэ Любак. Ён падкрэсл?ва?, што кожны чалавек можа прыйсц? да разумення патрэбы дабра дзякуючы сваёй прыродзе, створанай Богам, ? можа рэал?заваць ?х, прытрымл?ваючыся агульных прынцыпа? су?снавання, як?я можа прыняць кожны. Папа каза? пра важнасць права на свабодную ?н?цыятыву ? прыватную ?ласнасць, права на працу ? акты?ны ?дзел у пал?тычным жыцц?. З маральнага закону Ян XXIII выве? прынцып суверэн?тэту народа?.
Пантыф?к звярта? увагу на тое, што сучасныя грамадствы плюрал?стычныя ?, як вын?к, могуць быць свецк?м?, а с?туацыя ? сучасным свеце накладае на ?с?х людзей абавязак жыць у згодзе ? супрацо?н?чаць, а таксама вырашаць канфл?кты ? непаразуменн? шляхам перамо? ? разумных кампрам?са?. Ён падкрэсл?ва?, што м?р на зямл? магчымы пры супрацо?н?цтве ?с?х дзяржа?, зыходзячы з наступных прынцыпа?: людз? ро?ныя пам?ж сабой ? маюць правы, неаддзельныя ад чалавечай годнасц?; грамадствы ро?ныя ? сваёй натуральнай годнасц?, ? з гэтай ро?насц? вын?кае права кожнай супольнасц? на ?снаванне, уласнае разв?ццё ? належную павагу.
Энцыкл?ка Pacem in terris стала адной з дактрынальных асно? Другога Ватыканскага Сабору, як? распача?ся менш чым за па?года да яе выдання, ? ? прыватнасц? прынятай на гэтым пасяджэнн? пастырскай канстытуцы? аб Касцёле ? сучасным свеце Gaudium et spes.