Папа дыпламатычнаму корпусу: спын?ць бессэнсо?ны канфл?кт
Аляксандр Панчанка - Pope
9 студзеня 2023 года Пантыф?к правё? традыцыйную штогадовую сустрэчу з дыпламатам?, закл?каючы да ?мацавання дыялогу ? супрацо?н?цтва на карысць м?ру ? свеце, пазначаным павел?чэннем падзела? ? война?. Франц?шак нагада?, што “задача дыпламаты? заключаецца менав?та ? тым, каб згладжваць канфл?кты, спрыяць атмасферы ?заемнага супрацо?н?цтва ? даверу для задавальнення агульных патрэб”.
“Можна сказаць, што гэта практыкаванне ? пакоры, таму што яно патрабуе таго, каб крыху ахвяраваць любо?ю да сябе дзеля ?ступлення ? аднос?ны з ?ншым?, дзеля зразумення ?х матыва? ? пункта? гледжання, перамагаючы так?м чынам чалавечую пыху ? высакамер’е, прычыны ?сякай вая?н?чай вол?”, - дада? ён.
Святы Айцец за?важы?, што сёлета спа?няецца 60 гадо? энцыкл?цы святога Яна ХХ??? Pacem in terris, якая з’яв?лася ? кантэксце Карыбскага крыз?су 1962 года, “кал? чалавецтва знаходз?лася ? адным кроку ад самазн?шчэння” ядзернай зброяй. У нашы дн? ядзерная пагроза таксама працягвае пагражаць свету, падкрэсл?? ён.
“Сёння ?дзе трэцяя сусветная вайна ? глабал?заваным свеце, дзе канфл?кты непасрэдна адбываюцца тольк? ? некаторых частках планеты, але па сутнасц? закранаюць ус?х. Найбл?жэйшым ? апошн?м прыкладам з’я?ляецца якраз вайна ва Укра?не са смяротным? ? разбуральным? наступствам?; з ударам? па грамадзянскай ?нфраструктуры, у вын?ку чаго людз? г?нуць не тольк? ад бомба? ? гвалту, але таксама ад голаду ? холаду”, - сказа? Папа.
Пантыф?к працытава? словы канстытуцы? Gaudium et spes пра тое, што “?се ваенныя дзеянн?, ск?раваныя без выключэння на зн?шчэнне цэлых гарадо? ц? большых рэг?ёна? кра?ны з ?х жыхарам?, – гэта злачынства супраць Бога ? самога чалавека, якое заслуго?вае рашучага ? неадкладнага асуджэння” (80).
“Не будзем таксама забываць, што вайна асабл?ва закранае найбольш слабых людзей – дзяцей, старых, ?нвал?да? – ? незваротна разб?вае сем’?. Сёння я магу тольк? аднав?ць свой закл?к да неадкладнага спынення гэтага бессэнсо?нага канфл?кту, наступствы якога закранаюць цэлыя рэг?ёны, таксама за межам? Е?ропы з-за наступства?, як?я ён мае ? гал?не энергетык? ? вытворчасц? прадукта? харчавання, асабл?ва ? Афрыцы ? Бл?зк?м Усходзе”, - сцвердз?? Папа.
Франц?шак згада? пра ?ншыя тэатры напружанасц? ? канфл?кта?, у прыватнасц? ? С?ры?, Святой Зямл?, Дэмакратычнай Рэспубл?цы Конга, на Па?днёвым Ка?казе. Ён выказа? заклапочанасць с?туацыяй у Эф?оп??, Заходняй Афрыцы, М’янме ? на Карэйск?м па?востраве. “Мы пав?нны ?сц? па шляху ?сеагульнага раззбраення, бо м?р немагчымы там, дзе лютуе смяротная зброя”, - дада? Папа.
Святы Айцец зазначы?, што згодна з энцыкл?кай Pacem in terris шлях да м?ру магчымы ? святле чатырох фундаментальных даброта?: пра?ды, справядл?васц?, сал?дарнасц? ? свабоды. “Гэтыя краевугольныя камян? рэгулююць аднос?ны як пам?ж людзьм?, так ? пам?ж дзяржавам?”, - падкрэсл?? ён.
Пантыф?к патлумачы?, што будаванне м?ру ? святле пра?ды азначае “павагу да чалавечай асобы з яе правам на жыццё ? асаб?стай недатыкальнасц?”, гарантаванне грамадзянам свабоды ? пошуку пра?ды ? выражэнн? свайго меркавання.
Папа звярну? увагу на тое, што дагэтуль у некаторых часткай свету жанчыны л?чацца “грамадзянам? другога гатунку”, таксама адзначы?, што м?р патрабуе абароны жыцця, у тым л?ку ад так званага “права на аборт”. “Права на жыццё знаходз?цца пад пагрозай там, дзе ?жываецца смяротнае пакаранне”, - дада? Франц?шак, згада?шы апошн?я падзе? ? ?ране. Ён за?важы?, што ?сё часцей узн?кае “страх перад жыццём” ? нежаданне ствараць сям’ю, што прая?ляецца ? дэмаграф?чным крыз?се.
На думку Святога Айца, пашырэнню канфл?кта? спрыяе неадукаванасць, таму выйсце трэба шукаць у належным выхаванн?. Ён заахвоц?? паважаць рэл?г?йную свабоду, нагадваючы, што ? трэц? насельн?цтва планеты гэта свабода абмежавана, а кожны сёмы хрысц?ян?н падвяргаецца пераследу, у той час як хрысц?янства “садзейн?чае м?ру, бо ск?ро?вае да навяртання ? прая?лення цнот”.
Пантыф?к за?важы?, што для будаванне м?ра патрабуе дасягнення справядл?васц?. У гэтым кантэксце ён закл?ка? вырашаць канфл?кты ? рамках м?жнароднага права ? з дапамогай кампетэнтных арган?зацы?, а таксама адзначы? патрэбу ? рэфармаванн? органа? ААН. Святы Айцец крытычна ахарактарызава? “?дэалаг?чную калан?зацыю”, якая звязвае аказанне эканам?чнай дапамог? з прыняццем ?дэалог?й. “Там, дзе здзяйсняюцца спробы навязаць ?ншых культурам не?ласц?выя ?м формы мыслення, адкрываецца шлях да жорсткай канфрантацы?, а часам ? да нас?лля”, - папярэдз?? ён.
Святы Айцец за?важы?, што шлях м?ра – гэта шлях сал?дарнасц?. Папа звярну? увагу на тры гал?ны, у як?х моцна прая?ляецца патрэба ? яе ?мацаванн?: феномен м?грацы?, пытанн? эканом?к? ? сферы працы, ? клопат пра агульны дом.
Франц?шак таксама падкрэсл??, што будаванне м?ру патрабуе, каб не было абмежаванне свабоды, цэласнасц? ? бяспек? ?ншых народа?, якую б тэрыторыю яны н? займал? ? якой бы не была ?х здольнасць абараняцца”. “Гэта магчыма, кал? не будзе перажаваць культура прыгнёту ? агрэс??, якая вядзе да ?спрымання бл?жняга ворагам, з як?м трэба змагацца, а не братам, якога трэба прыняць ? абняць”, - сцвердз?? ён.
На заканчэнне прамовы Пантыф?к нагада? словы Яна ХХ???, як? выказва? пажаданне, каб у ходзе сустрэч ? перамо? людз? асэнсавал? адну са сва?х самых гало?ных патрэб: каб “пам?ж ?м? ?, адпаведна, пам?ж народам?, панава? не страх, а любо?, якая выражаецца ? прых?льным, рознабаковым ? дабратворным супрацо?н?цтве”.