W Ogrodach Watykańskich zasadzono jab?oń dla uczczenia m?czeństwa Ulmów
Krzysztof Dudek SJ – Watykan
Ceremonia mia?a miejsce w Ogrodach Watykańskich w cz??ci, gdzie znajduj? si? ró?norodne drzewa upami?tniaj?ce wa?ne wydarzenia. Przewodniczy? jej watykański sekretarz stanu, kard. Pietro Parolin oraz szefowa Kancelarii Prezydenta RP Gra?yna Ignaczak–Bandych. Na wst?pie purpurat przypomnia?, ?e w tym miesi?cu b?dziemy prze?ywa? 80. rocznic? ?mierci rodziny Ulmów.
?Pomoc potrzebuj?cym by?a [dla Ulmów] czym? normalnym, a decyzja o przyj?ciu ?ydów by?a przemy?lana – mówi? purpurat. – Wiele razy mówiono im: «Nie ukrywajcie ?ydów, bo wpadniecie w k?opoty». Józef odpowiada? stanowczo: «To s? ludzie, nigdy ich nie wyrzuc?»”. Jak nast?pnie przypomnia? hierarcha, Ulmowie padli ofiar? donosu i wraz z ukrywanymi ?ydami zostali zabici przez niemieckich ?andarmów. ?Dzi? nasze upami?tnienie polega na postawieniu ?ywego pomnika, który przynosi autentyczne owoce symbolizuj?ce owoce krwi tych m?czenników” – zaznaczy? kard. Parlin i doda?: ?czujemy prawdziwy podziw dla ?wiadectwa tej rodziny. Chcemy równie? odda? ho?d wszystkim tym, którzy w tragicznych momentach historii ryzykowali swoje ?ycie, aby pomóc prze?ladowanym, a podczas II wojny ?wiatowej w szczególno?ci ?ydom”.
Posadzon? dzi? jab?oń ofiarowa? marsza?ek województwa podkarpackiego, W?adys?aw Ortyl. To wyj?tkowe drzewo, gdy? pochodzi bezpo?rednio od jab?oni zaszczepionej przez b?. Józefa Ulm?. Jak wskazywa? obecny na ceremonii arcybiskup przemyski Adam Szal, przyk?ad Ulmów zaprasza nas do pomy?lenia o naszych rodzinach i zadbania o to, aby by?y Bogiem silne i ?y?y Ewangeli?.
?Dzisiejsza uroczysto?? posadzenia drzewka, które jest zwi?zane w jaki? sposób z Józefem Ulm?, jest jakby ci?giem dalszym wobec beatyfikacji” – mówi? hierarcha. Jak podkre?la?, wa?ne, ?eby te wydarzenia nas inspirowa?y, a Ulmowie w sposób szczególny pokazuj? nam pi?kno ?ycia rodzinnego opartego o Ewangeli?. To jest wyzwanie dla duszpasterzy i dla ka?dej rodziny, aby potrafi? si? zgromadzi? wokó? idea?ów bliskich ?wi?tej Rodzinie – zaznacza abp Szal.
W wydarzeniu wzi?li udzia? m.in. ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej Adam Kwiatkowski, marsza?ek województwa podkarpackiego W?adys?aw Ortyl, zast?pca prezesa Instytutu Pami?ci Narodowej Mateusz Szpytma oraz podsekretarz w Dykasterii ds. ?wieckich, Rodziny i ?ycia Gabriela Gambino.
Przemówienie kard. Pietro Parolina. Publikujemy pe?ny tekst.
Panie i Panowie,
Drodzy Przyjaciele,
Jestem bardzo wdzi?czny za zaproszenie do przewodniczenia tej ceremonii zasadzenia jab?oni w Ogrodach Watykańskich z okazji 80. rocznicy ?mierci rodziny Ulmów.
Dzi?kuj? Panu Ambasadorowi R.P. przy Stolicy Apostolskiej, J.E. Adamowi Kwiatkowskiemu, pracownikom tej?e Ambasady, Gubernatoratowi Państwa Miasta Watykańskiego oraz Biuru Protoko?u Sekretariatu Stanu za jej zorganizowanie. Pozdrawiam wszystkich tu obecnych, nie wymieniaj?c ich ponownie, gdy? uczyni? to ju? nasz radca ko?cielny. W?adze cywilne, w?adze ko?cielne.
Tym gestem pragniemy upami?tni? rodzin? Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmioro dzieci, zwanych ?Samarytanami z Markowej”, którzy s? m?czennikami. S? oni przyk?adem ewangelicznej mi?o?ci prze?ywanej w pe?ni, a? po dar ?ycia.
Jest to logika, któr? bardzo trudno zrozumie?. Kiedy s?ynny polski pisarz ?ydowskiego pochodzenia, Roman Brandstaetter, wielki znawca Biblii, a pó?niej nawrócony na chrze?cijaństwo, jeszcze b?d?c dzieckiem zapyta? swojego nauczyciela, dlaczego musi uczy? si? na pami?? ró?nych fragmentów Biblii, skoro jest ona tak trudna do zrozumienia, w odpowiedzi us?ysza?: ?Nie chodzi o to, ?eby? rozumia?. Chodzi o to, ?eby? pami?ta?”.
M?dry nauczyciel wiedzia? bardzo dobrze, ?e wszystkie wa?ne i trudne rzeczy musz? by? zapami?tane, poniewa? dopiero pó?niej nadejdzie czas, kiedy zostan? zrozumiane.
?Pami?taj”, ?b?dziesz pami?ta?”: s? to jedne z kluczowych s?ów Biblii, wi?c my, chrze?cijanie, ?nie mo?emy zapomnie?”. Dzisiaj jeste?my tutaj, aby pami?ta? i zasadzi? jab?oń jako wieczn? pami?tk? tego, co wydarzy?o si? 24 marca 1944 r. w Markowej, w Polsce okupowanej przez nazistowskie Niemcy, podczas II wojny ?wiatowej.
Józef Ulma wraz z ?on? Wiktori? postanowili udzieli? schronienia o?miorgu ?ydom ze znajomych rodzin. Wed?ug relacji s?siadów, pomoc potrzebuj?cym by?a dla nich czym? normalnym. A udzielenie schronienia ?ydom by?o przemy?lan? decyzj?. Wiele razy mówiono im: ?Nie ukrywajcie ?ydów, bo spotka was nieszcz??cie”. A Józef odpowiada? stanowczo: ?Nie, nigdy ich nie wyp?dz?, to s? ludzie”.
Ulmowie zostali zadenuncjowani, do ich domu przyjecha? patrol hitlerowskich ?andarmów. Wszyscy zostali zabici, najpierw o?mioro ?ydów, potem Wiktoria i jej m??, tak aby mieszkańcy wsi mogli zobaczy? jaka kara czeka ich za ukrywanie ?ydów. Sze?cioro dzieci zacz??o krzycze?, ale i one zosta?y zamordowane. W ci?gu kilku minut zgin??o 17 osób, w tym siódme dziecko Ulmów, jeszcze w ?onie matki, w ostatnim stadium ci??y. Nawet to nienarodzone dziecko, którego imi? jest znane tylko w Niebie, otrzyma?o palm? m?czeństwa.
Ta ?mier? zosta?a uznana przez Papie?a Franciszka za m?czeńsk? i Jego decyzj? 10 wrze?nia 2023 r. w Markowej Rodzina Ulmów zosta?a wyniesiona do chwa?y o?tarzy.
W 1995 r. Instytut Yad Vashem w Jerozolimie nada? Józefowi i Wiktorii tytu? Sprawiedliwych w?ród Narodów ?wiata, przyznawany licznym Polakom, którzy z nara?eniem ?ycia nie?li pomoc ?ydom i stanowi? najliczniejsz? grup? w?ród wszystkich Sprawiedliwych w?ród Narodów ?wiata.
O Ulmach cz?sto mówi si? jako o ?prostej” rodzinie ch?opskiej. To prawda w tym sensie, ?e wyró?nia?a ich ewangeliczna prostota. Ale Józef by? postaci? wybitn?, poniewa? by? zarówno wielkim dzia?aczem spo?ecznym, jak i wielkim innowatorem. Specjalizowa? si? w uprawie warzyw i owoców, pszczelarstwie i hodowli jedwabników. Ale jego pasj? by?a fotografia, która by?a wyj?tkowa jak na tamte czasy, zw?aszcza w ?rodowisku wiejskim. Sam skonstruowa? nawet aparat i laboratorium fotograficzne. Stworzy? te? ma?? elektrowni? wiatrow? na u?ytek domowy.
Zasadzona dzi? jab?oń pochodzi bezpo?rednio od drzewa zaszczepionego przez b?ogos?awionego Józefa Ulm?.
Nasze upami?tnienie polega na wzniesieniu pomnika, ale pomnika ?ywego, przynosz?cego autentyczne owoce, symbolizuj?cego owoce krwi wspomnianych m?czenników.
Czujemy prawdziwy podziw dla ?wiadectwa tej rodziny!
Pragniemy tak?e odda? ho?d tym wszystkim, którzy w tragicznych momentach historii ryzykowali swoje ?ycie, aby pomóc prze?ladowanym, a zw?aszcza ?ydom podczas II wojny ?wiatowej.
Prosz?c o dar pojednania i pokoju na ?wiecie, chcemy podkre?li?, ?e wszelkie ideologie totalitarne, wsz?dzie i zawsze, nios? ze sob? nienawi??, cierpienie i ?mier? oraz siej? spustoszenie i tragedie.
Mam nadziej?, ?e ta inicjatywa, poprzez przyk?ad i wstawiennictwo B?ogos?awionych M?czenników Ulmów, utrwalona tutaj przez t? jab?oń, pomo?e nam pami?ta? i ?y? s?owami naszego Pana: ?To jest moje przykazanie, aby?cie si? wzajemnie mi?owali, tak jak Ja was umi?owa?em. Nikt nie ma wi?kszej mi?o?ci od tej, gdy kto? ?ycie swoje oddaje za przyjació? swoich” (J 15, 12-13). I to jest jedyna droga, jeste?my o tym g??boko przekonani, jedyna droga do budowania ?wiata bardziej sprawiedliwego, ?wiata silniej opartego na solidarno?ci i ?wiata silniej opartego na braterstwie!
B?ogos?awiona Rodzino Ulma, Józefie, Wiktorio i dzieci, módlcie si? za nami!
Dzi?kujemy, ?e przeczyta?a?/e? ten artyku?. Je?li chcesz by? na bie??co zapraszamy do zapisania si? na newsletter klikaj?c tutaj.
