蜜桃交友

By? 22 listopada 2001 roku, kiedy Jan  Pawel II z Sali Klementyńskiej, tej samej s?ynnej watykańskiej sali, w której przez wszystkie lata swego pontyfikatu spotyka? si? zarówno ze ?wiatowymi przywódcami, jak i z grupami pielgrzymów, zw?aszcza z Polski, w której po jego ?mierci ustawiono katafalk z cia?em w szatach pontyfikalnych i pastora?em w r?ce, rozes?a? tre?? adhortacji ?Ecclesia in Oceania” za pomoc? klawisza ?ENTER”. Tym samym papie? wys?a? pierwszego w ?yciu e-maila, a Ko?ció? – dokument papieski.

Z Internetu Stolica Apostolska korzysta?a ju? wcze?niej – przy pracach przygotowawczych nad dokumentem, g?ównie z racji na ogromne odleg?o?ci Ko?cio?a rozproszonego w Oceanii. Niemniej e-mail wys?any przez papie?a z dokumentem, który stanowi? podsumowanie Synodu w Oceanii sta? si? bezprecedensowym wydarzeniem w historii Ko?cio?a katolickiego.

Drugim przyk?adem, który mo?e pos?u?y? do tego, ?e Jan Pawe? II wykorzystywa? rozwój technologii do kontaktu z wiernymi na ca?ym ?wiecie, jest marzec 2002 roku. Wtedy dzi?ki po??czeniu internetowemu papie? spotka? si? z wiernymi z Rosji. Na program spotkania z Janem Paw?em II z?o?y?y si? wspólna modlitwa i Msza ?w. w intencji jedno?ci chrze?cijan Europy i wspólna modlitwy wiernych z Moskwy z ich wspó?wyznawcami w Atenach, Budapeszcie, Strasburgu, Wiedniu i Walencji.

W latach 1995 – 2002 papie? by? uwa?nym obserwatorem rozwoju Internetu. W Stolicy Apostolskiej by?y prowadzone prace, które mia?y rozwija? stron? internetow?. Doradcami papie?a w zakresie post?pu technologicznego i Internetu byli ?wiatowej s?awy eksperci. W historii pontyfikatu Jana Paw?a II rok 2002 zapisa? si? jako rok, w którym papie? w sposób szczególny zwraca? uwag? na to co Internet mo?e ?wiatu da? lub odebra?  w kolejnych dziesi?cioleciach. Dokumenty w tym zakresie wyda?a tak?e Papieska Rada ds. ?rodków Spo?ecznego Przekazu.

- Media to co? wi?cej ni? tylko narz?dzia, to nie tylko multiplikowanie tre?ci. Media to nowy j?zyk, nowe sposoby komunikowania si? ludzi, a w zwi?zku z tym nowy typ relacji mi?dzyludzkich, to nowa kultura. Papie? nazywa to zjawisko ?kultur? medialn?”. Jan Pawe? II widzi media i Internet w tym g?ównym nurcie swoich rozwa?ań, swojego dialogu z kultur? - mówi ks. dr hab. Miros?aw Chmielewski, który na Wydziale Teologii KUL zajmuje si? Wspó?czesnymi Formami Przekazu Wiary i przywo?uje s?owa Jana Paw?a II: ?Gdy Ko?ció? oddala si? od kultury milknie te? Ewangelia”.

Prekursor czasów 

Internet pojawi? si? w Watykanie na ?yczenie papie?a w 1993 roku. Niespe?na dwa lata pó?niej, w 1995 roku, w Stolicy Apostolskiej zosta?y podj?te pierwsze prace zwi?zane z wykorzystaniem Internetu w pracy Ko?cio?a. Najpierw powsta?a strona vatican.va, gdzie do dzisiaj mo?na przeczyta? teksty wszystkich papieskich wyst?pień z okresu 30 lat. 

Jan Pawe? II osobi?cie nie korzysta? na sta?e z komputera, uzna? jego po?yteczno??, a zarazem rozumia?, ?e to urz?dzenie, a w nast?pstwie rozwój technologii mo?e Ko?cio?owi pomóc w dotarciu z nauczaniem Magisterium Ko?cio?a do wiernych na ca?ym ?wiecie – o ile b?dzie roztropnie u?ytkowane i stosowane.

?W t? nowoczesn? i coraz bardziej rozwini?t? sie? masowej komunikacji musimy wej?? pe?ni realizmu i ufno?ci, przekonani o tym, ?e je?li b?dzie ona wykorzystana w sposób kompetentny i ze ?wiadom? odpowiedzialno?ci?, mo?e zaoferowa? w?a?ciwe ?rodki dla przekazu ewangelicznego. Nie l?kajmy si? zatem wyp?yn?? na g??bi? wielkiego oceanu informatyki” – mówi? Papie?.  

Laptop Jana Paw?a II. Zdj?cia wykonane w O?rodku Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Paw?a II w Rzymie (fot. M. Stojowska / KUL)

Papieskie ?Nie” dla hejtu

W Or?dziu ?Misja Ko?cio?a w erze komputerów” z 1990 roku na ?wiatowy Dzień ?rodków Spo?ecznego Przekazu, Jan Pawe? II napisa?, ?e wraz z pojawianiem si? komputerowych technik komunikowania, Ko?ció? otrzyma? nowe narz?dzia  do  realizacji swojej misji, mo?liwo?? szybszego informowania ?wiata o swoim nauczaniu i wyja?niania swego stanowiska wobec ka?dego problemu. Nauczanie Jana Paw?a II w odniesieniu do komputerów, sieci informatycznych, a tak?e rozwoju takich mediów jak. np. Telewizja - w po?owie lat 90. XX wieku by?o niezwykle ostro?ne i roztropne. Jego pogl?d na temat rozwoju technologicznego w tej dziedzinie ?ycia spo?ecznego zosta? zawarty w Or?dziu na 17. ?wiatowy Kongres Mi?dzynarodowej Unii Prasy Katolickiej (UCIP) w Grazu. Papie? przestrzeg?, ?e ??rodki te wp?ywaj? na depersonalizacj? sposobów komunikacji. Zaznaczy? zarazem, ?e media nowego typu s? szans? dla wspó?czesnego cz?owieka”.  Podkre?la?, ?e potrzeba norm i zasad prawnych w dziedzinie informacji, ponoszenia odpowiedzialno?ci za jej fa?szowanie – szczególnie w Internecie, który ju? wtedy dawa? mo?liwo?? sporej anonimowo?ci.  Jan Pawe? II apelowa? o takie podejmowanie dzia?ań w sieci, by nosi?y znamiona szacunku do cz?owieka. Uwa?a?, ?e ?rodki masowego przekazu cechuje niebezpieczna tendencja do zast?powania organizacji wychowawczych poprzez ukazywanie nie zawsze pozytywnych wzorców kultury i post?powania dla m?odych, którzy pozostaj? wobec nich bezbronni.

Internetowa era ewangelizacji 

?Papie? przez ca?y swój pontyfikat by? wyczulony na znaki czasu i da? impuls, aby komunikacja za pomoc? mediów rozwija?a si? tak?e w Ko?ciele. Chocia?by tworz?c struktury do ?wiata mediów w Ko?ciele i Watykanie. Papie? pokazywa? innym hierarchom w ich diecezjach: ?Wy te? macie to zrobi? u siebie”. Ko?ció? jest hierarchiczny, zatem struktury w diecezjach czy ko?cio?ach lokalnych s? wzorowane na Watykanie. Papie? by? zatem ?wiadom, ?e daje przyk?ad i sygna? ?te? mo?ecie mie? Internet” – dodaje ks. M. Chmielewski.

Jan Pawe? II uwa?a?, ?e internet podobnie jak inne ?rodki przekazu, jest narz?dziem, nie celem samym w sobie. Podkre?la?, ?e Internet mo?e otworzy? wspania?e mo?liwo?ci przed ewangelizacj?, gdy korzysta si? z niego w sposób kompetentny i z jasn? ?wiadomo?ci? jego wad i zalet. Przede wszystkim, dostarczaj?c informacji i pobudzaj?c zainteresowanie, umo?liwia on pocz?tkowe zetkni?cie si? z przes?aniem chrze?cijańskim, zw?aszcza po?ród m?odych, którzy coraz bardziej zwracaj? si? do ?wiata cyberprzestrzeni jako okna na ?wiat. 

Papie? bardzo cz?sto u?ywa? sformu?owania ?o informacji medialnej” lub ?edukacji medialnej”. Akcentowa?, ?e potrzebna jest nie defensywa, ale edukacja i  formacja do krytycznego odbioru i tworzenia ?wiata mediów” – mówi ks. M. Chmielewski.

Wa?nym dokumentem z 2002 roku jest tak?e Instrukcja wydana przez Papiesk? Rad? ds. ?rodków Spo?ecznego Przekazu – ?Ko?ció?, a Internet”. - Dowiadujemy si? z niej, ?e osoby, które zajmuj? pozycj? w Ko?ciele powinny zrozumie? wag? Internetu w ?wiecie wspó?czesnym” – zaznacza ks. M. Chmielewski. - Watykan by? ?wiadomy, ?e to jest narz?dzie, które mo?e pój??  w ka?dym kierunku, dlatego zwraca? uwag? na potrzeb? uregulowania pewnych kwestii prawnie – dodaje ekspert KUL.

Testament medialny papie?a

Ostatnim dokumentem podpisanym przez papie?a Jana Paw?a II jest List Apostolski ?Szybki Rozwój” z dnia 24 stycznia 2005 r., nazywany przez ekspertów ?Testamentem medialnym papie?a”. Mowa o Li?cie, który papie? skierowa? do odpowiedzialnych za ?rodki spo?ecznego przekazu.

Ks. Chmielewski podkre?la, ?e przes?anie Listu Apostolskiego jest wielorakie. - Przede wszystkim, aby nie ba? si? ?wiata mediów, nie ba? si? Internetu, nie ba? si? nowych narz?dzi. Papie? by? ?wiadomy, ?e to wszystko dokonuje si? moc? Ducha ?wi?tego. Nie da si? prowadzi? ewangelizacji, maj?c nawet super narz?dzia, bez Ducha ?wi?tego i kontaktów face to face. Wiara rodzi si? z kontaktu bardzo osobistego z g?osz?cym i kontaktu  osobistego z tym, któremu si? g?osi nauczanie Chrystusa – wyja?nia ks. M. Chmielewski.

Ma?gorzata Oroń/Monika Stojowska/KUL