Fiducia supplicans, b?ogos?awie¨½stwa nieliturgiczne i rozr¨®?nienie kard. Ratzingera
ANDREA TORNIELLI
Deklaracja Fiducia supplicans, opublikowana przez Dykasteri? Nauki Wiary w grudniu ubieg?ego roku, nie zmienia tradycyjnej doktryny dotycz?cej ma??e¨½stwa, co jest dobrze znane i na co wielu zwraca?o uwag?. Doktryna ta przewiduje ²ú?´Ç²µ´Ç²õ?²¹·É¾±±ð¨½²õ³Ù·É´Ç ?lubne tylko dla m??czyzny i kobiety, którzy zawieraj? zwi?zek ma??e¨½ski. To raczej natura b?ogos?awie¨½stw jest przedmiotem dokumentu, który dopuszcza mo?liwo?? prostego, spontanicznego b?ogos?awie¨½stwa nawet par nieregularnych lub tej samej p?ci, bez b?ogos?awienia ich zwi?zku lub aprobowania ich post?powania w ?yciu. Fiducia supplicans rozró?nia de facto b?ogos?awie¨½stwa liturgiczne lub rytualne oraz spontaniczne lub duszpasterskie. Je?li chodzi o b?ogos?awie¨½stwa liturgiczne, mo?na je rozumie? na dwa sposoby. W szerokim znaczeniu uznaje si? za ?liturgiczn?¡± ka?d? modlitw? wypowiedzian? przez wy?wi?conego szafarza, nawet je?li jest ona wyg?aszana bez formy rytualnej i bez przestrzegania zapisów oficjalnego tekstu. Natomiast w w??szym znaczeniu modlitwa lub inwokacja nad osobami jest ?liturgiczna¡± tylko wtedy, gdy jest wykonywana ?rytualnie¡±, a dok?adniej, gdy opiera si? na tek?cie zatwierdzonym przez w?adz? ko?cieln?.
Cz??? krytyków, którzy zakwestionowali niedawn? deklaracj?, w rzeczywisto?ci uznaje za dopuszczalne jedynie szerokie znaczenie, a zatem nie uznaje za dopuszczalne rozró?nienia mi?dzy ?rytualnymi¡± i ?liturgicznymi¡± modlitwami czy b?ogos?awie¨½stwami, a ?duszpasterskimi¡± i ?spontanicznymi¡± modlitwami czy b?ogos?awie¨½stwami. W?ród nich s? na przyk?ad tacy, którzy kwestionuj? duszpasterskie znaczenie liturgii. W tym miejscu warto jednak zauwa?y?, ?e Fiducia supplicans nadaje s?owu ?duszpasterski¡± specyficzny sens: to znaczy sens troski szczególnie ukierunkowanej na towarzyszenie tym, którym ²ú?´Ç²µ´Ç²õ?²¹·É¾±±ð¨½²õ³Ù·É´Ç jest udzielane; na obraz ?dobrego pasterza¡±, który nie spocznie, dopóki nie odnajdzie ka?dego zab??kanego. Inni twierdz?, ?e wszystkie modlitwy s? ?liturgiczne¡±, a zatem wszystkie podlegaj? wymogom liturgii Ko?cio?a. Sam Papie? Franciszek odpowiedzia? na to zastrze?enie w swoim przemówieniu do uczestników zgromadzenia plenarnego Dykasterii Nauki Wiary w dniu 26 stycznia. Podkre?la? wtedy istnienie b?ogos?awie¨½stw duszpasterskich lub spontanicznych, które s? ?poza jakimkolwiek kontekstem i form? liturgiczn?¡±. Wyja?ni?, ?e ?nie wymagaj? doskona?o?ci moralnej, aby je otrzyma?¡±. Wypowiedzi Papie?a zatem potwierdzaj? zorientowanie na najw??sze znaczenie b?ogos?awie¨½stw liturgicznych.
Wa?ny precedens dotycz?cy rozró?nienia mi?dzy tym, co jest liturgiczne, a co nie jest, mo?na znale?? , opublikowanej przez ówczesn? Kongregacj? Nauki Wiary, podpisanej przez kardyna?a Josepha Ratzingera i zatwierdzonej przez Jana Paw?a II.
Przedmiotem tej instrukcji s? modlitwy o uzdrowienie przez Boga. W punkcie drugim pierwszej cz??ci dokumentu przypomina si?, ?e ?w De Benedictionibus z Rituale Romanum istnieje Ordo benedictionibus infirmorum, zawieraj?ce ró?ne teksty modlitw, w których b?aga si? o uzdrowienie¡±. W ko¨½cowej cz??ci instrukcji, po?wi?conej normom dyscyplinarnym, znajduje si? artyku? (2) o nast?puj?cej tre?ci: ?Modlitwy o uzdrowienie s? uwa?ane za liturgiczne, je?eli znajduj? si? w ksi?gach liturgicznych zatwierdzonych przez kompetentn? w?adz? ko?cieln?; w przeciwnym razie nie s? modlitwami liturgicznymi¡±. W ten sposób stwierdza si?, ?e istniej? liturgiczne lub rytualne modlitwy o uzdrowienie oraz inne, które nimi nie s?, ale s? prawnie dozwolone. W nast?pnym artykule przypomniano, ?e ?liturgiczne modlitwy o uzdrowienie powinny by? sprawowane zgodnie z przepisanym obrz?dem i w stroju liturgicznym wskazanym w Ordo benedictionis infirmorum z Rituale Romanum¡±. Te cytaty z tekstu podpisanego przez Ratzingera i zatwierdzonego przez Papie?a Wojty?? wskazuj?, ?e u?ycie terminu ?liturgiczny¡± w Fiducia supplicans dla okre?lenia b?ogos?awie¨½stw rytualnych, innych ni? b?ogos?awie¨½stwa duszpasterskie, z pewno?ci? stanowi rozwój znaczeniowy, ale taki, który jest zgodny z magisterium ostatnich dziesi?cioleci.
Ponadto istniej? inne ró?nice mi?dzy b?ogos?awie¨½stwami: niektóre s? konsekracj? lub przypiecz?towaniem sakramentu sprawowanego przez par? (w przypadku b?ogos?awie¨½stwa ma??e¨½skiego); inne s? modlitwami inwokacyjnymi, które wznosz? si? do Boga z ziemi; jeszcze inne (w przypadku egzorcyzmów) maj? na celu odp?dzenie z?a. Fiducia supplicans wielokrotnie wyja?nia, ?e udzielenie pasterskiego lub spontanicznego b?ogos?awie¨½stwa (bez ?adnego elementu zwi?zanego z ma??e¨½stwem) parze ?nieregularnej¡±, która zwraca si? do kap?ana lub diakona, nie stanowi i nie mo?e w ?aden sposób stanowi? formy zatwierdzenia zwi?zku mi?dzy dwojgiem ludzi. Dokument stwierdza, ?e nie mo?e by? ona uwa?ana za ?form? moralnej legitymizacji zwi?zku, który uwa?a si? za ³¾²¹??±ð¨½²õ³Ù·É´Ç¡± ani ?pozama??e¨½skiej praktyki seksualnej¡±. Sensem jest raczej wo?anie do Boga, aby pozwoli? nasionom dobra wzrasta? w tym kierunku, którego On pragnie.
Dzi?kujemy, ?e przeczyta?a?/e? ten artyku?. Je?li chcesz by? na bie??co zapraszamy do zapisania si? na newsletter klikaj?c tutaj.