W Etiopii odkryto najstarsze przek?ady Ewangelii

?WIAT

W Etiopii odkryto najstarsze przek?ady Ewangelii

Klasztor Abuna Garima w pó?nocnej Etiopii jest w posiadaniu najstarszego ilustrowanego przek?adu Ewangelii. Jak s?dzono do tej pory, kodeks pochodzi? z XI stulecia, jednak niedawne badania C-14 cofn??y datacj? manuskryptu o sze?? wieków.

Eryk Gumulak SJ – Watykan

R?kopisy Abba Garima znajduj? si? w klasztorze mnichów ortodoksyjnych na pó?nocy Etiopii, ufundowanym prawdopodobnie ju? oko?o VI wieku, chocia? pó?niej wielokrotnie spalony i refundowany, zw?aszcza w ?redniowieczu. R?kopisy te sk?adaj? si? z dwóch ilustrowanych kodeksów zawieraj?cych cztery Ewangelie napisane w j?zyku etiopskim klasycznym. Do niedawna s?dzono, ?e to dzie?o pochodzi z XI w. Ostatnie badania cofn??y datacj? manuskryptu o sze?? wieków.

Na temat tego odkrycia Radiu Watykańskiemu mówi jezuita ks. dr Rafa? Zarzeczny, wyk?adowca na Papieskim Instytucie Orientale w Rzymie, specjalista w dziedzinie staro?ytnej Etiopii:

?R?kopisy te w ostatnich latach zosta?y poddane badaniom radiow?glowym, które wykaza?y, ?e materia?, na którym spisano te kodeksy, pochodzi prawdopodobnie albo z końca IV wieku, albo z pocz?tku V wieku – wyja?nia ks. Zarzeczny. – By? mo?e jeden z r?kopisów jest troch? m?odszy, ale niewiele.“

Kodeksy zawieraj? bardzo bogate i charakterystyczne zdobienia. Znajduj? si? w nich wizerunki ukazuj?ce czterech ewangelistów, jak i wiele innych, dodatkowych ilustracji i ornamentów, które bardzo przypominaj? manuskrypty syryjskie z tego samego lub z nieco pó?niejszego okresu, m.in. Rabbuli, który datuje si? na koniec VI wieku. Warto równie? zaznaczy?, ?e w ilustracjach Abba Garima mo?na znale?? najstarsze przestawienie ?wi?tyni Jerozolimskiej.

?R?kopisy te znamy ju? od lat ’70 wi?c nie s? one ?adn? now? sensacj?, natomiast wa?ne s? one dla nas ze wzgl?du na krytyk? tekstu Pisma ?wi?tego prze?o?onego na j?zyk klasyczny etiopski (jest to j?zyk staro?ytny, który mo?emy rozumie? jako ?etiopsk? ?acin?”). Ju? w okresie staro?ytnym ich obecno?? w tych?e klasztorach w tak wczesnym okresie przede wszystkim potwierdza rozprzestrzenienie si? cywilizacji chrze?cijańskiej na rogu Afryki ju? w okresie staro?ytnym. Wa?n? rzecz? jest, ?eby zauwa?y?, i? zarówno modele przek?adu Pisma ?wi?tego, jak i jego zdobienia swobodnie w?druj? po ?wiecie staro?ytnym, du?o bardziej ni? nam to si? mog?o dzisiaj wydawa?, my?l?c wy??cznie w kontek?cie basenu Morza ?ródziemnego.“

Ewangelie Abba Garima jednoznacznie potwierdzaj?, ?e przek?ad Pisma ?wi?tego Nowego Testamentu na klasyczny j?zyk etiopski by? gotowy ju? w V wieku, co czyni go jednym z najstarszych w historii.

Dzi?kujemy, ?e przeczyta?a?/e? ten artyku?. Je?li chcesz by? na bie??co zapraszamy do zapisania si? na newsletter klikaj?c tutaj.

Tematy