Hagia Sophia mecztem? S?d od?o?y? decyzj?, naciski na Erdogana
Krzysztof Bronk - Watykan
Bazylika zosta?a konsekrowana w 537 r. Dedykowano j? Chrystusowi, Boskiej M?dro?ci. Do czasu wybudowania nowej Bazyliki ?w. Piotra w Rzymie by?a najwi?ksz? ?wi?tyni? chrze?cijańsk? na ?wiecie. Przez ponad 900 lat by?a g?ówn? bazylik? wschodniego chrze?cijaństwa. W meczet zosta?a przekszta?cona dopiero w 1453 r. po zdobyciu Konstantynopola przez Turków. W 1934 r. Mustafa Kemal Atatürk, twórca laickiej i zorientowanej na Europ? Turcji, przekszta?ci? Hagia Sophia w muzeum.
Formalnie rzecz bior?c o ponowne przekszta?cenie chrze?cijańskiej bazyliki w meczet ubiega si? pozarz?dowa organizacja muzu?mańska, która wyst?pi?a do s?du o uniewa?nienie decyzji z 1934 r. Wa?niejsze jest jednak to, ?e na ponownej islamizacji Hagia Sophia bardzo zale?y prezydentowi Erdoganowi. O?wiadczy? on, ?e decyzja Atatürka by?a wielkim b??dem i zapewni?, ?e zrobi wszystko, by wyegzekwowa? decyzj? trybuna?u. Dla tureckiego prezydenta oddanie bazyliki muzu?manom by?oby wydarzeniem o wielkim znaczeniu symbolicznym. Umacnia?o by islamski charakter Turcji, stanowi?oby swoist? zemst? na Europie, która odrzuci?a unijne aspiracje Turcji, a zarazem by?oby to te? symboliczne odci?cie si? od dziedzictwa Atatürka, jego laickiej wizji państwa.
Erdogan zdaje sobie jednak spraw?, ?e Hagia Sophia to jedna z g?ównych atrakcji turystycznych Stambu?u. Dlatego prawdopodobnie b?dzie on optowa? za rozwi?zaniem hybrydowym, polegaj?cym na tym, ?e bazylika pozostanie dost?pna dla turystów przez wszystkie dni z wyj?tkiem pi?tku, kiedy to b?d? si? w niej odbywa? modlitwy muzu?mańskie. Jednak?e i takie rozwi?zanie b?dzie wymaga?o ponownego zakrycia wszystkich chrze?cijańskich wizerunków, które znajduj? si? w ?wi?tyni. Za tak? opcj? opowiada si? 73 proc. Turków, a za bezwzgl?dnym przekszta?ceniem ?wi?tyni w meczet 47 proc.
Ostateczna decyzja s?du w sprawie Hagia Sophia mia?a zapa?? ju? wczoraj. Przypuszcza si?, ?e jej od?o?enie o kolejnych pi?tna?cie dni zosta?o spowodowane mi?dzynarodow? presj? na Erdogana. Przed przekszta?caniem bazylik w meczet przestrzeg? w ostatniej chwili, 1 lipca, szef amerykańskiej dyplomacji Mike Pompeo. Jeszcze wi?ksze znaczenie mog?yby mie? naciski ze strony rosyjskiej. Hagia Sophia do dzi? bowiem pozostaje ko?cio?em macierzystym Cerkwi prawos?awnej, bazylik? Nowego Rzymu. W jej obronie wyst?pi? zarówno patriarcha Bart?omiej, jak Patriarchat Moskiewski.
Dzi?kujemy, ?e przeczyta?a?/e? ten artyku?. Je?li chcesz by? na bie??co zapraszamy do zapisania si? na newsletter klikaj?c tutaj.