蜜桃交友

Alessandro Di Bussolo – Città del Vaticano

PE?NY TEKST ENCYKLIKI JEST DOST?PNY 

?«Umi?owa? nas» – mówi ?w. Pawe?, odnosz?c si? do Chrystusa (Rz 8, 37), aby?my odkryli, ?e od tej mi?o?ci nic «nie zdo?a nas od??czy?» (Rz 8, 39)”. ) Tak rozpoczyna si? czwarta encyklika Papie?a Franciszka, zatytu?owana ?Dilexit nos” od jej pierwszych s?ów, która jest po?wi?cona ludzkiej i Bo?ej mi?o?ci Serca Jezusa Chrystusa. ?Jego otwarte Serce uprzedza nas i czeka bezwarunkowo na nas, nie stawiaj?c ?adnych wst?pnych wymagań, aby móc nas kocha? i ofiarowa? nam swoj? przyja?ń: On pierwszy nas umi?owa? (por. 1 J 4, 10). Dzi?ki Jezusowi «my?my poznali i uwierzyli mi?o?ci, jak? Bóg ma ku nam» (1 J 4, 16)” (1).

Mi?o?? Chrystusa ukazana w Jego Naj?wi?tszym Sercu

Podczas gdy ?w spo?eczeństwie – jak pisze Papie? – mno?? si? ró?ne formy religijno?ci, które nie odwo?uj? si? do osobistej relacji z Bogiem mi?o?ci” (87), a chrze?cijaństwo cz?sto zapomina o ?o czu?o?ci wiary, rado?ci z oddania si? s?u?bie, gorliwo?ci misji prowadzonej pomi?dzy lud?mi” (88), Papie? Franciszek proponuje nowe pog??bienie mi?o?ci Chrystusa ukazanej w Jego ?wi?tym Sercu i zach?ca nas do odnowienia naszej autentycznej pobo?no?ci, pami?taj?c, ?e w Sercu Chrystusa ?mo?emy odnale?? ca?? Ewangeli?” (89): to w Jego Sercu ?ostatecznie rozpoznajemy samych siebie i uczymy si? kocha?” (30).

?wiat zdaje si? traci? serce

Franciszek wyja?nia, ?e spotykaj?c mi?o?? Chrystusa, ?stajemy si? zdolni do tworzenia braterskich wi?zi, do uznania godno?ci ka?dego cz?owieka i do troszczenia si? razem o nasz wspólny dom”, do czego zach?ca w swoich spo?ecznych encyklikach ?Laudato si” i ?Fratelli tutti” (217). Staj?c przed Sercem Chrystusa, prosi Pana, ?aby jeszcze raz zlitowa? si? nad t? zranion? ziemi?” i wyla? na ni? ?skarby swojego ?wiat?a i mi?o?ci”, aby ?wiat, ?prze?ywa wojny, nierówno?ci spo?eczno-ekonomiczne, konsumpcjonizm i antyludzkie wykorzystywanie technologii, móg? odzyska? to, co najwa?niejsze i niezb?dne: serce” (31).

Og?aszaj?c przygotowanie dokumentu na zakończenie audiencji generalnej 5 czerwca, Papie? wskaza?, ?e pomo?e on rozwa?a? aspekty ?mi?o?ci Pana, które mog? o?wietli? drog? odnowy ko?cielnej, ale tak?e, które mówi? co? znacz?cego ?wiatu, wydaj?cemu si? traci? serce”. Ma to wszystko miejsce podczas obchodów 350. rocznicy pierwszego objawienia Naj?wi?tszego Serca Jezusa ?w. Ma?gorzacie Marii Alacoque z 1673 roku, które potrwaj? do 27 czerwca 2025 roku.

Znaczenie powrotu do serca

Encyklika o kulcie Naj?wi?tszego Serca Jezusa, poprzedzona krótkim wst?pem i podzielona na pi?? rozdzia?ów, zgodnie z zapowiedzi? z czerwca, zawiera ?cenne refleksje poprzednich tekstów Magisterium i d?ug? tradycj? si?gaj?c? Pisma ?wi?tego, aby dzi? na nowo zaproponowa? ca?emu Ko?cio?owi ten pe?en duchowego pi?kna kult”.

Pierwszy rozdzia?, ?Znaczenie serca”, wyja?nia, dlaczego trzeba ?powróci? do serca” w ?wiecie, w którym jeste?my kuszeni, by ?aby sta? si? nienasyconymi konsumpcjonistami i niewolnikami mechanizmów rynku” (2). Rozdzia? ten analizuje, co rozumiemy pod poj?ciem ?serce”: Biblia mówi o nim jako o rdzeniu ?które kryje si? za tym, co zewn?trzne” (4), miejscu, gdzie ?tam nie liczy si? to, co pokazujemy na zewn?trz ani to, co ukrywamy – tam jeste?my sob?” (6). Do serca prowadz? pytania, które maj? znaczenie: jaki sens chc? nada? swojemu ?yciu, swoim wyborom i dzia?aniom, kim jestem przed Bogiem (8). Papie? podkre?la, ?e wspó?czesne pomniejszanie roli serca znajdujemy ?w greckim i przedchrze?cijańskim racjonalizmie, w post-chrze?cijańskim idealizmie oraz w ró?nych formach materializmu”. St?d w wielkich nurtach filozoficznych preferowano takie poj?cia jak ?rozum, wola czy wolno??”. Nie znajduj?c miejsca dla serca, ?nie rozwin??a si? równie? szeroko idea osobistego centrum”, w którym wszystko mog?aby jednoczy? mi?o?? (10). Papie? zwraca uwag?, ?e powinni?my uzna?, ?e to ja ?jestem moim sercem, poniewa? to ono mnie wyró?nia, kszta?tuje moj? to?samo?? duchow? i jednoczy mnie w komunii z innymi lud?mi” (14).

?wiat mo?e si? zmieni?, zaczynaj?c od serca

Serce ???czy elementy” i ?umo?liwia ka?d? autentyczn? wi??, poniewa? relacja, która nie jest budowana sercem, nie jest w stanie przezwyci??y? rozdrobnienia indywidualizmu” (17). Duchowo?? ?wi?tych, takich jak Ignacy Loyola (przyj?cie przyja?ni z Panem jest kwesti? serca) i John Henry Newman (Pan zbawia nas, przemawiaj?c do naszego serca ze swojego Naj?wi?tszego Serca), uczy nas, jak pisze Papie? Franciszek, ?e ?stoj?c przed Sercem ?ywego i obecnego Jezusa, nasz umys?, o?wiecony przez Ducha, rozumie s?owa Jezusa.” (27). Ma to równie? konsekwencje spo?eczne, poniewa? ?wiat mo?e si? zmieni? ?zaczynaj?c od serca” (28).

Gesty i s?owa mi?o?ci

Drugi rozdzia? po?wi?cony jest gestom i s?owom mi?o?ci Chrystusa. Jego gesty, które pokazuj?, ?e traktuje nas jak przyjació? i ukazuj?, ?e Bóg jest ?blisko?ci?, wspó?czuciem i czu?o?ci?”, widzimy w spotkaniach z Samarytank?, Nikodemem, prostytutk?, kobiet? przy?apan? na cudzo?óstwie oraz niewidomym przy drodze (35). Jego spojrzenie, które ?przenika g??bi? twojego wn?trza” (39), pokazuje, ?e Jezus ?po?wi?ca ca?? swoj? uwag? ludziom, ich troskom i ich cierpieniom” (40). Robi to w taki sposób, ?e ?podziwia dobre rzeczy, które w nas rozpoznaje”, jak w przypadku setnika, nawet je?li inni tego nie zauwa?aj? (41). Najbardziej wymownym gestem mi?o?ci jest ?Chrystus przybity do krzy?a” (46). Wcze?niej Jezus p?acze nad przyjacielem ?azarzem i prze?ywa m?ki  w Ogrodzie Oliwnym, ?wiadomy nadchodz?cej gwa?townej ?mierci ?z r?k tych, których tak bardzo kocha?” (45).

Tajemnica Serca, które tak bardzo umi?owa?o

W trzecim rozdziale, ?Oto Serce, które tak bardzo umi?owa?o”, Papie? przypomina, w jaki sposób Ko?ció? rozwa?a i rozwa?a? w przesz?o?ci ??wi?t? tajemnic? Serca Pana”. Czyni to odwo?uj?c si? do encykliki Piusa XII ?Haurietis aquas”, o nabo?eństwie do Naj?wi?tszego Serca Pana Jezusa (1956). Wyja?nia, ?e ?nabo?eństwo do Serca Chrystusa nie jest kultem organu oddzielonego od Osoby Jezusa”, poniewa? to, co kontemplujemy i adorujemy to ?ca?y Jezus Chrystus, Syn Bo?y, który sta? si? cz?owiekiem, przedstawiany na obrazach, na których wyeksponowane jest Jego serce” (48). Obraz Serca z cia?a, podkre?la Papie?, pomaga nam kontemplowa? w pobo?no?ci, ?e ?mi?o?? Serca Jezusowego, nie oznacza samej tylko mi?o?ci Bo?ej, ale tak?e mi?o?? ludzk?” (61). ?W obrazie Serca Pana – Papie? cytuje dalej Benedykta XVI –  zawiera si? potrójna mi?o??”

Jego Serce, cytuje dalej Benedykta XVI, zawiera ?potrójn? mi?o??”: wra?liw? mi?o?? Jego fizycznego serca ?i Jego podwójn? mi?o?? duchow?, ludzk? i Bo??” (66), w której mo?emy spotyka? ?w skończono?ci to, co nieskończone” (64).

Serce Jezusa jest syntez? Ewangelii

Wizje niektórych ?wi?tych, szczególnie oddanych Sercu Chrystusa – podkre?la Papie? Franciszek – ?s? to pi?kne natchnienia, które mog? motywowa? i przynosi? wiele dobra”, jednak ?nie s? czym?, w co wierz?cy s? zobowi?zani wierzy?, jakby to by?o S?owo Bo?e”. Dlatego Papie?, nawi?zuj?c do s?ów Piusa XII, przypomina, ?e nie mo?na twierdzi?, i? ten kult ?zrodzi? si? na skutek prywatnych objawień”. Wr?cz przeciwnie, ?nabo?eństwo do Serca Chrystusa jest istotne dla naszego ?ycia chrze?cijańskiego, poniewa? oznacza pe?ne wiary i adoracji otwarcie na tajemnic? Bo?ej i ludzkiej mi?o?ci Pana, do tego stopnia, ?e mo?emy jeszcze raz stwierdzi?, i? Naj?wi?tsze Serce jest syntez? Ewangelii” (83). Nast?pnie Papie? zach?ca do odnowienia nabo?eństwa do Serca Jezusa tak?e w odpowiedzi na ?nowe przejawy ‘duchowo?ci bez cia?a’”, które mno?? si? w spo?eczeństwie (87). Konieczny jest powrót do ?uciele?nionej syntezy Ewangelii” (90), zw?aszcza w obliczu ?wspólnot i pasterzy skupionych wy??cznie na dzia?aniach zewn?trznych, na reformach strukturalnych pozbawionych Ewangelii, na obsesyjnych organizacjach, ?wiatowych projektach, zsekularyzowanych refleksjach i ró?nych propozycjach przedstawianych jako wymagania, które czasem usi?uje si? narzuci? wszystkim” (88).

Do?wiadczenie mi?o?ci, “która daje pi?”

W dwóch ostatnich rozdzia?ach Papie? Franciszek podkre?la dwa aspekty, które ?nabo?eństwo do Naj?wi?tszego Serca powinna ??czy?, aby nadal nas karmi? i przybli?a? do Ewangelii: osobiste do?wiadczenie duchowe oraz zaanga?owanie wspólnotowe i misyjne” (91). W czwartym rozdziale, ?Mi?o??, która daje pi?”, Papie? ponownie przywo?uje Pismo ?wi?te i, id?c ?ladami pierwszych chrze?cijan, rozpoznaje Chrystusa i Jego przebity bok w ?tym, którego przebili”, co Bóg odnosi do siebie w proroctwie z Ksi?gi Zachariasza. Jest to ?ród?o otwarte dla ludu, by ugasi? jego pragnienie mi?o?ci Boga i ?na obmycie grzechu i zmazy” (95). Wielu Ojców Ko?cio?a wspomina?o o ranie boku Jezusa jako ?ródle wody Ducha, a w?ród nich szczególnie ?w. Augustyn, który ?utorowa? drog? nabo?eństwu do Naj?wi?tszego Serca jako miejsca osobistego spotkania z Panem” (103). Stopniowo ten przebity bok – przypomina Papie? – ?przybra? posta? serca” (109). W swoim nauczaniu Papie? wymienia wiele ?wi?tych kobiet, które ?opowiedzia?y o swoich do?wiadczeniach spotkania z Chrystusem, cechuj?cych si? spoczynkiem w Sercu Pana” (110). W?ród bardziej wspó?czesnych czcicieli Papie? wspomina w encyklice przede wszystkim ?w. Franciszka Salezego, który przedstawia swoj? propozycj? ?ycia duchowego poprzez ?serce przebite dwiema strza?ami otoczone koron? cierniow?” (118).

Objawienia ?w. Ma?gorzacie Alacoque

Pod wp?ywem tej duchowo?ci ?w. Ma?gorzata Maria Alacoque opisa?a objawienia Jezusa w Paray-le-Monial, które mia?y miejsce mi?dzy końcem grudnia 1673 a czerwcem 1675 roku. Istot? przekazu, jaki nam pozostawi?a, mo?na stre?ci? w s?owach, które us?ysza?a: ?Oto Serce, które tak bardzo ukocha?o ludzi, ?e w niczym nie oszcz?dzaj?c siebie, ca?kowicie si? wyniszczy?o i ofiarowa?o, aby im okaza? mi?o??” (121).

Teresa z Lisieux, Ignacy Loyola i Faustyna Kowalska

Dokument przypomina s?owa ?w. Teresy z Lisieux, która mówi?a o Jezusie: ?Ten, którego Serce bi?o w zjednoczeniu z moim” (134), oraz jej listy do siostry Marii, w których pomaga?a skupi? nabo?eństwo do Naj?wi?tszego Serca nie na ?bolesnym” aspekcie, który rozumia? wynagrodzenie jako ?pierwszeństwo ofiary”, lecz na zaufaniu ?jako najlepszej ofierze, mi?ej Sercu Chrystusa” (138). Papie? jezuita po?wi?ca kilka fragmentów encykliki roli Naj?wi?tszego Serca w historii Towarzystwa Jezusowego, podkre?laj?c, ?e w swoich ??wiczeniach Duchowych” ?w. Ignacy Loyola proponuje ?wicz?cemu ?wej?cie w Serce Chrystusa” w dialogu serca z sercem. W grudniu 1871 roku ojciec Beckx po?wi?ci? Towarzystwo Naj?wi?tszemu Sercu Jezusa, a ojciec Arrupe ponowi? ten akt w 1972 roku (146). Wspomniane s? równie? do?wiadczenia ?w. Faustyny Kowalskiej, która ponownie o?ywi?a nabo?eństwo, k?ad?c mocny akcent na chwalebne ?ycie Zmartwychwsta?ego i Bo?e mi?osierdzie, co sk?oni?o ?w. Jana Paw?a II do ?cis?ego powi?zania swojej refleksji nad mi?osierdziem z nabo?eństwem do Serca Chrystusa (149). Mówi?c o ?nabo?eństwie pocieszenia”, encyklika wyja?nia, ?e wobec znaków M?ki zachowanych w sercu Zmartwychwsta?ego wierny nieuchronnie ?pragnie odpowiedzie?” tak?e ?na ból, który Chrystus zgodzi? si? znie?? ze wzgl?du na t? mi?o?ci” (151). Papie? apeluje, by ?nikt nie wy?miewa? si? z przejawów ?arliwej wiary ?wi?tego i wiernego Ludu Bo?ego, który w swojej pobo?no?ci ludowej stara si? pocieszy? Chrystusa” (160). Gdy bowiem ?pragn?c Go pocieszy?, zostajemy pocieszeni” (161), mo?emy równie? ?pociesza? tych, którzy s? w jakimkolwiek ucisku” (162).

Nabo?eństwo do Serca Chrystusa prowadzi do braci

Pi?ty i ostatni rozdzia?, ?Mi?o?? dla Mi?o?ci”, pog??bia wspólnotowy, spo?eczny i misyjny wymiar ka?dej autentycznej pobo?no?ci do Serca Chrystusa, która, ?prowadzi nas do Ojca, posy?a nas do braci” (163). Mi?o?? do bli?nich jest bowiem ?nie ma wi?kszego czynu, jaki mo?emy Mu ofiarowa?, aby mi?o?? odwzajemni? mi?o?ci?” (167). Patrz?c na histori? duchowo?ci, Papie? przypomina, ?e misyjne zaanga?owanie ?w. Karola de Foucauld uczyni?o go ?bratem wszystkich”: ?pozwalaj?c si? kszta?towa? Sercu Chrystusa, pragn?? obj?? swoim braterskim sercem ca?? cierpi?c? ludzko??” (179). Papie? Franciszek odnosi si? tak?e do wynagrodzenia, jak t?umaczy? to ?w. Jan Pawe? II: ?poprzez ca?kowite oddanie si? Sercu Chrystusa, «na ruinach nienawi?ci i przemocy b?dzie mog?a powsta? cywilizacja Serca Chrystusa»” (182).

Misja rozmi?owania ?wiata

Encyklika przypomina za ?w. Janem Paw?em II, ?e ?po?wi?cenie si? Sercu Chrystusa «wi??e si? z dzia?alno?ci? misyjn? samego Ko?cio?a, poniewa? odpowiada na pragnienie Serca Jezusa, aby za po?rednictwem cz?onków Jego Cia?a rozszerza? na ca?y ?wiat ca?kowite oddanie si? Ko?cio?a sprawie Królestwa»”. W ten sposób, dzi?ki chrze?cijanom, ?mi?o?? b?dzie si? rozlewa? w ludzkich sercach, aby mog?o wzrasta? Cia?o Chrystusa, którym jest Ko?ció?, oraz by powstawa?o spo?eczeństwo sprawiedliwo?ci, pokoju i braterstwa” (206). Aby unikn?? wielkiego ryzyka, o którym mówi? ?w. Pawe? VI, ?e w misji ?mówi si? i robi wiele rzeczy, ale nie udaje si? doprowadzi? do szcz??liwego spotkania z mi?o?ci? Chrystusa” (208), potrzebni s? ?misjonarze rozmi?owani, którzy wci?? pozwalaj? si? zdoby? przez Chrystusa” (209).

Modlitwa Franciszka

Tekst kończy si? t? modlitw? Papie?a Franciszka: ?Prosz? Pana Jezusa, aby z Jego Naj?wi?tszego Serca wyp?yn??y dla nas wszystkich strumienie wody ?ywej, aby zagoi? rany, które sobie zadajemy, aby umocni? nasz? zdolno?? kochania i s?u?enia, aby pobudza? nas do nauki wspólnego pod??ania ku ?wiatu sprawiedliwemu, solidarnemu i braterskiemu. Tak b?dzie do czasu, gdy szcz??liwie zjednoczeni b?dziemy ucztowa? w Królestwie niebieskim. Tam b?dzie zmartwychwsta?y Chrystus, który zharmonizuje wszystkie nasze ró?nice ?wiat?em nieustannie p?yn?cym z Jego otwartego Serca. Niech Jezus zmartwychwsta?y b?dzie zawsze b?ogos?awiony!” (220).