Europejski Dzień Pami?ci o Sprawiedliwych: Ponad 2 tysi?ce sióstr ratowa?o ?ydów
Tomasz Zielenkiewicz
?Dok?adnie 2345 sióstr zakonnych z ró?nych zgromadzeń zaanga?owa?o si? w pomoc ludno?ci ?ydowskiej” – powiedzia?a siostra Monika Kupczewska ze Zgromadzenia S?u?ebnic Naj?wi?tszego Serca Jezusowego. ?Mo?na wyrysowa? map? pomocy, map? ocalenia, która by?a bardzo g?sto us?ana domami zakonnymi” – dodaje. ?Najwi?cej, bo oko?o 56 wspólnot, to domy zgromadzenia sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi. Ale mnóstwo innych zgromadzeń równie? bra?o udzia? w tej pomocy” – dodaje.
Siostry zakonne, które ratowa?y ?ydów, dzia?a?y przede wszystkim z mi?o?ci do Boga i bli?niego. ?Te siostry mówi?y, ?e tylko i wy??cznie to by?o dla nich motywem. Nikt ich do niesienia pomocy nie przymusza?” – podkre?la s. Kupczewska. Wiele sióstr zakonnych, które zaanga?owa?y si? ratowanie ?ydów, nie uwa?a?o swoich dzia?ań za co? nadzwyczajnego. ?Patrzy?am na te siostry, które by?y zawstydzone, mówi?y: My nic takiego nadzwyczajnego nie robi?y?my. My nie mog?y?my nie ratowa? tych dzieci, widz?c okrucieństwo II wojny ?wiatowej” – wspomina s. Kupczewska, która jest adiunktem w O?rodku Badań nad Geografi? Historyczn? Ko?cio?a w Polsce na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Paw?a II.
Badania prowadzone przez Komisj? Historyczn? pozwalaj? na stworzenie szczegó?owej mapy pomocy, na której rozsiane s? domy zakonne i instytucje zaanga?owane w ratowanie ?ydów. W?ród zgromadzeń znajduj? si? m.in. siostry Franciszkanki Rodziny Maryi, sercanki, albertynki, szarytki, felicjanki, urszulanki i wiele innych. ?Nie by?o na terenie Polski zgromadzenia zakonnego, które by nie zetkn??o si? w okresie okupacji ze spraw? pomocy ukrywaj?cym si? ?ydom” – cytuje s. Kupczewska s?owa W?adys?awa Bartoszewskiego.
Przyk?ad heroizmu: Przemy?l
Jednym z przyk?adów heroicznej postawy sióstr jest historia zgromadzenia Sercanek w Przemy?lu. ?W naszym przypadku by?a to ochronka sierocińca dla dzieci, gdzie siostry uratowa?y trzyna?cioro dzieci pochodzenia ?ydowskiego” – opowiada s. Kupczewska.
?Czasami rodzice przychodzili i prosili o pomoc, czasami dzieci by?y podrzucane do domów zakonnych, a czasami starsze dzieci ucieka?y z getta” – dodaje. Siostry nie tylko zapewnia?y schronienie, ale tak?e zmienia?y to?samo?? dzieci, by uchroni? je przed niemieckimi prze?ladowaniami. ?Ratowa?y dzieci, zmieniaj?c ich nazwiska, wyrabiaj?c nowe dokumenty, a nawet przebieraj?c je w habit zakonny” – mówi s. Kupczewska.
Cena heroizmu
Niestety, nie wszystkie próby ratowania ?ydów kończy?y si? sukcesem. W?ród tych, którzy zap?acili najwi?ksz? cen? za pomoc zagro?onym ?ydom, czyli cen? w?asnego ?ycia jest 12 sióstr zakonnych. Cztery z nich zosta?y wyniesione do chwa?y o?tarzy przez Ko?ció? katolicki, jako m?czennice.
Pierwsza angloj?zyczna monografia o pomocy duchowieństwa w Polsce
W ramach prac Centrum Relacji Katolicko-?ydowskich KUL im. Abrahama J. Heschela zosta?a opublikowana pierwsza angloj?zyczna monografia na temat pomocy udzielanej ?ydom podczas Holokaustu przez polskie duchowieństwo. Dwutomow? publikacj? wydan? przez Wydawnictwo KUL pt. ?Wartime Rescue of Jews by the Polish Catholic Clergy” napisa? mec. Ryszard Tyndorf. Jest ona dost?pna online do bezp?atnego pobrania pod adresem: . Ksi??ka liczy ponad 1200 stron i zawiera g?ównie ?wiadectwa uratowanych ?ydów siostry zakonne i ksi??y w Polsce podczas Holokaustu. Jest w niej indeks zawieraj?cy tysi?ce miejscowo?ci i nazwisk osób uratowanych i ratuj?cych.
(Autor jest pracownikiem Polskiego Radia S.A. w likwidacji)
Dzi?kujemy, ?e przeczyta?a?/e? ten artyku?. Je?li chcesz by? na bie??co zapraszamy do zapisania si? na newsletter klikaj?c tutaj.
