?ydowski komentarz do Ewangelii o weselu w Kanie Galilejskiej
Publikujemy pe?ny tekst komentarza:
Podczas gdy nasze czytanie zaczyna si? od s?ów: ?W Kanie Galilejskiej odbywa?o si? wesele...”, drugi rozdzia? Ewangelii Jana zaczyna si? od s?ów: ?Trzeciego dnia”. Wyra?enie ?trzeciego dnia” pojawia si? po raz pierwszy w Ksi?dze Rodzaju 22, 4. To w?a?nie trzeciego dnia Abraham ujrza? ?gór? Pana”, na której mia? z?o?y? w ofierze swego syna Izaaka. W tradycji ?ydowskiej miejscem tym by?a góra Syjon, na której stan??a pó?niej ?wi?tynia Jerozolimska. W Ksi?dze Wyj?cia 19, 11 czytamy, ?e trzeciego dnia Bóg pojawi? si? na górze Synaj i przekaza? Izraelowi Tor?. Ksi?ga Ozeasza 6, 2 wzywa lud do ?powrotu do Pana”, poniewa? ?po dwóch dniach przywróci nam ?ycie, a dnia trzeciego nas d?wignie i ?y? b?dziemy w Jego obecno?ci”. Co wi?cej, wed?ug Ewangelii Jezus zostanie wskrzeszony trzeciego dnia.
Dla Jana Jezus jest jak Izaak, który jest jak Moj?esz. W pismach Jana zrozumienie Jezusa wymaga zrozumienia Pism Izraela. Wesele ??czy Jezusa z tradycj? ?ydowsk?. Pisma Izraela opisuj? Boga jako oblubieńca lub jako m??a Izraela. Pierwsze czytanie na dzi? z Izajasza 62, 1-5, na drug? niedziel? czasu zwyk?ego, zawiera werset: ?Jak oblubieniec weseli si? z oblubienicy, tak Bóg twój tob? si? rozraduje”. Co wi?cej, dobre wino, które Jezus ofiarowuje na weselu w Kanie Galilejskiej jest przedsmakiem uczty mesjańskiej kiedy, jak g?osi Izajasz 25, 6: ?Pan Zast?pów przygotuje dla wszystkich ludów na tej górze uczt? z t?ustego mi?sa, uczt? z wybornych win, z najpo?ywniejszego mi?sa, z najwyborniejszych win”. Izajasz 25 og?asza dalej, ?e Bóg ?raz na zawsze zniszczy ?mier?”. Drugi rozdzia? Jana jest midraszem na temat Izajasza 25. Ponownie, zrozumienie Ewangelii wymaga zrozumienia wcze?niej napisanych cz??ci Pisma ?wi?tego.
?luby s? okazj? do po??czenia ró?nych rodzin. W psalmie czytanym podczas dzisiejszej liturgii w Ko?ciele katolickim s?yszymy: ?G?o?cie Jego chwa?? w?ród wszystkich narodów”. Og?aszanie uzdrowień, chodzenia po wodzie, egzorcyzmów lub zmartwychwstania jest dobr? rzecz?. Jednak pierwszy znak na weselu, ukazuj?cy uwag? Jezusa wobec Jego matki oraz oszcz?dzaj?cy wstydu gospodarzom jest zwi?zany z do?wiadczeniem, z którym ka?dy z nas mo?e si? uto?sami?. Og?aszanie wydarzeń nie dotyczy tylko spraw globalnych; nie chodzi tylko o to by mówi?: ?dr?yj przed Nim, ca?a ziemio”; tu chodzi raczej o sprawy osobiste, prywatne. Ewangelia mówi nam o osobistych troskach.
W wersecie J 2, 3 s?yszymy: ?Gdy zabrak?o wina, matka Jezusa rzek?a do Niego: Nie maj? wina”. Matka u?ywa formy wypowiedzi znanej jako ?pro?ba po?rednia”. To samo sformu?owanie pojawia si? w Ewangelii Jana 11, kiedy Maria i Marta przekazuj? Jezusowi wiadomo?? o ?azarzu: ?Panie, ten, którego mi?ujesz jest chory”. Matka oczekuje, ?e Jezus uczyni co? z winem, tak jak siostry oczekuj?, ?e Jezus zrobi co? w sprawie ich brata.
W Ewangelii Jana 19, 28, gdy Jezus umiera, mówi: ?Pragn?”. Jest to kolejna po?rednia pro?ba. Jezus pragnie nie tylko czego? do picia, ale tak?e chce by? w jedno?ci ze swoimi na?ladowcami. Jezus odpowiada swojej matce: ?Czy? to moja lub Twoja sprawa, Niewiasto?” (J 2, 4). Podobnie ?niewiast?” nazywa Samarytank? przy studni (4, 21), swoj? matk? pod krzy?em (J 19, 26) i Mari? Magdalen? przy grobie (20, 13. 15). Powtórzenie to podkre?la rol? kobiet. Ewangelia nie mo?e by? opowiedziana bez nich. Pomimo gwa?townej reakcji Jezusa, Jego matka mówi do s?ug: ?Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie” (J 2, 5).
Lubi? matk? Jezusa (to relacja ?ydowskich matek). Ona zna swojego syna. Warto zauwa?y?, ?e terminem u?ywanym przez Jana w odniesieniu do s?ug jest s?owo diakonoi, st?d ?diakoni”. Ci diakoni zarówno s?uchaj? Jezusa, jak i s?uchaj? kobiet, jego matki. Termin ?diakoni” prawdopodobnie obejmowa? kobiety, poniewa? grecka liczba mnoga rodzaju m?skiego mo?e dotyczy? tak?e kobiet. W Li?cie do Rzymian 16, 1 Pawe? wspomina o kobiecie imieniem Feba, ?diakonisie Ko?cio?a (ekklesia) w Kenchrach”, które jest portem w Koryncie.
Werset szósty Ewangelii wspomina, ?e by?o ?tam sze?? st?gwi kamiennych przeznaczonych do ?ydowskich oczyszczeń”. Wiele chrze?cijańskich komentarzy twierdzi, ?e zamieniaj?c wod? w wino Jezus eliminuje ?ydowskie praktyki czysto?ci i zast?puje prawo ?ask?. Ten pogl?d nie jest prawid?owy. Wszyscy na weselu oczy?cili si? wcze?niej. Jeste?my w trakcie uczty weselnej i ca?e wino zosta?o spo?yte. Dlatego Jezus poleca s?ugom ?nape?ni?” naczynia.
Naczynia z kredowego lub wapiennego kamienia, które w przeciwieństwie do ceramiki s? odporne na rytualne zanieczyszczenia, s? wci?? znajdowane na wykopaliskach archeologicznych w dolnej Galilei. Naczynia z kamienia kredowego, monety anikoniczne, rytualne baseny k?pielowe itp. pomaga?y ?ydom w ich charakterystycznym sposobie ?ycia, pomimo rzymskich nacisków na asymilacj?. Rytualne ablucje s? równie? obecne w katolickiej praktyce lavabo. Bez znajomo?ci ?ydowskich Pism nie mo?emy zrozumie? Ewangelii. Je?li ?le zrozumiemy ?ydowskie praktyki, to tak?e ?le zrozumiemy Jezusa.
Centrum Heschela KUL
Dzi?kujemy, ?e przeczyta?a?/e? ten artyku?. Je?li chcesz by? na bie??co zapraszamy do zapisania si? na newsletter klikaj?c tutaj.