Нямецк? г?сторык: П?й Х?? веда? пра Халакост ? дапамага? я?рэям
Аляксандр Панчанка – Pope
П?й Х?? даведа?ся пра ажыцця?ленне Халакосту вельм? хутка. У сакав?ку 1942 года – праз два месяцы пасля Ванзейскай канферэнцы?, на якой высокапаста?леныя нацысты зацвердз?л? праграму рэал?зацы? так званага “канчатковага вырашэння я?рэйскага пытання” – ён дасла? л?ст Прэз?дэнту ЗША Тэадору Рузвельту, у як?м папярэджва? пра тое, што “? Е?ропе нешта адбываецца на тэрыторыях, ахопленых вайной”. “Гэтыя паведамленн?, аднак, успрымал?ся амерыканцам? як малаверагодныя”, - падзял??ся г?сторык, абап?раючыся на дакументы, адшуканыя ?м у ватыканск?х арх?вах.
М?хаэль Фельдкамп падкрэсл??, што П?й Х?? рэгулярна атрымл?ва? ?нфармацыю аб пераследзе я?рэя?. Папа ствары? спецыяльнае бюро пры Другой секцы? Дзяржа?нага сакратарыяту, персанал якога пав?нен бы? займацца выключна гэтым пытаннем. У структуры працавал? два ?тальянск?я святары, як?я пазней стал? кардыналам?: мансеньёр Дамен?ка Тардз?н? ? мансеньёр Анжэла Дэль Аква. На працягу Другой сусветнай вайны яны был? ? пастаянным кантакце з П?ем Х??, амаль штодзённа ?нфармуючы яго пра пераслед ? масавыя дэпартацы?, а таксама пра лёс паасобных людзей, што звяртал?ся да ? ?х.
“? самае ц?кавае: сёння мы можам падл?чыць, што дзякуючы асаб?стым намаганням П?я Х?? было ?ратавана па меншай меры 15 тысяч я?рэя?”, - сказа? г?сторык, нагадваючы, што Папа да? указанне адкрыць для я?рэя? дзверы катал?цк?х кляштара? ? ?ншых месца?, дзе яны магл? б схавацца. Фельдкамп распавё? пра ?снаванне дакумента?, як?я пацвярджаюць гэта, ? нават выпадк? боек пам?ж нямецк?м? салдатам? ? папск?м? гвардзейцам?, як?я баран?л? я?рэя?, схаваных у рымскай базыл?цы Санта-Марыя-Маджорэ.
На думку арх?в?ста, тэма так званага “ма?чання” П?я Х?? падчас вайны застаецца актуальнай, але яно было вын?кам разважл?васц?: Папа не мог прыцягваць да сябе ?вагу, арган?зуючы пратэсты ц? п?шучы адмысловыя ноты. Ма?чанне было неабходна, каб мець магчымасць праводз?ць сакрэтныя аперацы? па ратаванн? я?рэя?. Менав?та дзеля гэтага Пантыф?к вё? перамовы з нямецк?м пасольствам, ?тальянскай пал?цыяй ? прадста?н?кам? ?тальянск?х улада?. “Ён за?сёды ?мкнуцца дасягнуць макс?мум магчымага праз перамовы”, - зазначы? г?сторык.
М?хаэль Фельдкамп шмат гадо? вывучае г?сторыю Касцёла, дыпламатычныя аднос?ны пам?ж Апостальскай Стал?цай ? Герман?яй, а таксама дзейнасць П?я Х?? у часы Другой сусветнай вайны. У 2000 годзе выйшла яго праца “П?й Х?? ? Герман?я”, у якой ён навукова аспрэчы? абв?навачванн? ? супрацо?н?цтве з нацыстам?, што ск?ро?вал?ся ? адрас Папы. Фельдкамп з’я?ляецца адным з самых важных прадста?н?ко? сучаснага катал?цтва ? Герман??.
