Марыя Пшаздзецкая. Мастачка ? мэцэнатка
У гэтым выпуску Сяргей Харэ?ск? распавядае пра славутую мэцэнтаку ? ф?лантропку, мастачку-м?н?ятурыстку Марыю Пшаздзецкую. Яна нарадз?лася ? Паставах 13 л?стапада 1823 года, была дачкой палко?н?ка напалеона?скай арм??, славутага арн?толага Канстанц?на Тызенга?за ? Валеры? Ваньков?ч. У Паставах прайшо яе дзяц?нства, там яна стварыла свае першыя мастацк?я творы.
Мастацкая творчасць Пшаздзецкай цяпер, на жаль, малавядомая, хоць яе сучасн?к? адзначал?, што кожную вольную хв?л?ну яна прысвячала “люб?мым заняткам жывап?сам”, найбольшага майстэрства дасягнула ? тэхн?цы акварэл?. Вял?кая колькасць яе твора? была зн?шчаная ? Варшаве падчас вайны.
Найважнейшым мастацк?м дасягненнем Мары? Пшаздзецкай стала аздоба рукап?снага кодэкса, што змяшчае польск? пераклад булы П?я IX Ineffebilis Deus аб Беззаганным Зачацц? Найсвяцейшай Панны Мары?. Багаты мастацк? дэкор, што аблямо?вае тэксты, прадста?ляе г?сторыю культу Мац? Божай Каралевы на тле г?сторы? Рэчы Паспал?тае. Арнамент кожнай старонк?, змяшчае выявы каралё?, знакам?тых людзей, святых заступн?ка?, в?ды гарадо?, замка? ? храма?. Тамсама змешчаныя выявы самых шанаваных у нашых краях абразо? Мац? Божай. У 1892 сын Мары? Пшаздзецкай, Канстанц?н, перада? рукап?с наступн?ку П?я IX, Льву XIII. Той Кодэкс, аздоблены Марыяй Пшаздзецкай, захо?ваецца цяпер у Ватыканскай б?бл?ятэцы.
Тамсама ёсць яшчэ адна праца, звязаная з асобай Мары? Пшаздзецкай – альбом Terra Mariana, падараваны балтыйскай арыстакратыяй Папе Льву XIII з нагоды залатога юб?лею яго святарства. Альбом адлюстро?вае г?сторыю хрысц?янства ? Латгал??. ?н?цыятаркай ? фундатаркай гэтай кн?г? была Марыя Пшаздзецкая. Кал? ? 2014 Латв?йская нацыянальная б?бл?ятэка зраб?ла факс?м?льнае перавыданне альбома, то асобн?к яго бы? падораны ? арцыб?скупу Тадэвушу Кандрусев?чу.
