Пантыф?к: пазба?ленне дзяцей будучын? – гэта культурны генацыд
Аляксандр Панчанка - Pope
21 л?стапада 2024 года Папа прыня? на а?дыенцы? ?дзельн?ка? першага пленарнага пасяджэння Дыкастэры? па культуры ? адукацы?. Гэта ватыканская структура ?зн?кла ? вын?ку няда?няй рэформы Рымскай куры? на падставе аб’яднання двух устано?: Кангрэгацы? катал?цкай адукацы? ? Папскай рады па культуры. Франц?шак падкрэсл??, што аб’яднанне было здзейснена не дзеля “эканам?чнай рацыянал?зацы?”, а з разуменнем важнасц? дыялогу пам?ж культурай ? адукацыяй.
Святы Айцец за?важы?, што сучаснаму свету не патрэбны “самнамбул?чныя па?тарацел? таго, што ?жо ёсць”, але “новыя харэографы, новыя ?нтэрпрэтатары рэсурса?, як?я чалавечая ?стота нос?ць у сабе, новыя сацыяльныя паэты”. Выхава?чыя мадэл? не пав?нны быць “фабрыкам? вын?ка?”, але культурным праектам, “што дазвол?ць выхо?ваць людзей, здольных дапамагчы свету перагарнуць старонку, выкаран?ць няро?насць, эндэм?чную беднасць ? адчужэнне”.
“Паталог?? сучаснага свету – не фатальнасць, з якой мы пав?нны пас??на м?рыцца, ц?, тым больш, якую пав?нны з камфортам прымаць. Школы, ун?верс?тэты, культурныя цэнтры пав?нны вучыць нас жадаць, прагнуць, марыць, бо, як нагадвае нам Другое пасланне святога Пятра, мы “чакаем новага неба ? новай зямл?, на як?х прабывае справядл?васць” (3,13), - сцвердз?? Папа, закл?каючы Дыкастэрыю па культуры ? адукацы? менав?та ? святле гэтых сло? анал?заваць уласныя праекты, а таксама мець высок?я чаканн?, не звязаныя з ?мкненнем да поспеху ? вачах свету, прабываннем у рэйтынгах ц? самазахаваннем.
Пантыф?к закл?ка? сва?х гасцей разумець уласную м?с?ю ? адукацыйнай ? культурнай сферах, як пакл?канне пашыраць гарызонты, напа?няць жыццёвай с?лай, вызваляць месца для новых магчымасцей, спрыяць дзяленню здольнасцям? ? талентам?, натхняць выхавацеля? ? творча? быць шчодрым?.
“Мы не маем прычын паддавацца страху. Перш за ?сё, таму што Хрыстус – наш к?ра?н?к ? спадарожн?к на шляху. Па-другое, таму што мы з’я?ляемся захавальн?кам? культурнай ? адукацыйнай спадчыны, якая значна большая за нас сам?х. Мы спадкаемцы глыб?нь мыслення А?гусц?на. Мы спадкаемцы паэз?? Эфрэма С?рыйца. Мы спадкаемцы школ катэдральных сабора? ? тых, хто ствары? ун?верс?тэты. Мы спадкаемцы Тамаша Акв?нскага ? Эдыты Штайн. Мы спадкаемцы народа, як? зама?ля? творы Беата Анджэл?ка ? Моцарта, а ? менш да?н?я часы – Марка Ротка ? Ал??е Мес?яна. Мы спадкаемцы мастако? ? мастачак, як?я натхнял?ся таямн?цам? Хрыста. Мы спадкаемцы мудрых навуко?ца?, так?х як Блез Паскаль. Адным словам, мы спадкаемцы адукацыйнага ? культурнага запалу мног?х святых мужчын ? жанчын”, - нагада? Папа.
“Акружаныя так?м мноствам сведка?, давайце пазбав?мся ?сялякага цяжару пес?м?зму. Аб’яднаемся з ус?м? с?лам?, каб вызвал?ць чалавецтва ад ценю н?г?л?зму – магчыма, самай небяспечнай язвы сучаснай культуры, бо менав?та яна спрабуе сцерц? надзею”, - падкрэсл?? ён.
“Дазвольце мне падзял?цца сакрэтам: часам я адчуваю моцнае жаданне крыкнуць на вуха нашай г?старычныя эпосе: “Не забывайцеся на надзею!”. Я разл?чваю на вас, каб будучы Юб?лейны год, як? ?жо бл?зка, ста? магутным рэхам гэтага крыку. Трэба стольк? зраб?ць! Цяпер самы час закасаць рукавы ? дзейн?чаць”, - заахвоц?? Святы Айцец.
Пантыф?к нагада?, што ? наш час у свеце нал?чваецца найбольшая колькасць школьн?ка? у г?сторы?, але ? той жа час каля 250 м?льёна? дзяцей ? падлетка? не ходзяць у школу. “Змян?ць гэту с?туацыю – маральны ?мператы?. Культурны генацыд адбываецца не тольк? праз зн?шчэнне г?старычнай спадчыны; культурны генацыд, гэта кал? мы крадзем будучыню ? дзяцей, кал? не даем ?м умо?, каб яны магл? стаць тым?, к?м здольныя стаць”, - падкрэсл?? Святы Айцец, нагадваючы словы Антуана дэ Сент-Экзюперы, як? каза?, што кожны бежанец, якога ён бачы? у перапо?неным вагоне цягн?ку, можа быць “заб?тым Моцартам”.
Папа пажада?, каб катал?цк?я ?н?верс?тэты засяродз?л? ?вагу таксама на вывучэнн? выгод ? небяспек л?чбавага пераходу ? распа?сюджвання штучнага ?нтэлекту. “Па?тараю: мы не пав?нны дазвол?ць пачуццю страху перамагчы. Памятайце, што складаныя культурныя пераходы часта аказваюцца найбольш плённым? ? творчым? для разв?цця чалавечага мыслення”, - сказа? Франц?шак.