Пантыф?к: правасуддзе пав?нна адна?ляць чалавечую годнасць
Аляксандр Панчанка - Pope
Франц?шак ск?рава? пасланне да ?дзельн?ка? прэзентацы? кн?г? М?нулае, сучаснасць ? будучыня правасуддзя пераходнага перыяду: лац?наамерыканск? досвед глабальнага м?рабуда?н?цтва, якая прайшла 19 верасня 2024 года ? ?спанскай Тэнэрыфе.
Пантыф?к адзначы?, што ? сло?н?ку юрыдычных тэрм?на?, правасуддзе пераходнага перыяду акрэсл?ваецца “як комплекс прававых ? пал?тычных мер, як?я прымаюцца з мэтай спрыяння прым?рэнню ? дэмакраты? пасля с?туацый канфл?кту ц? рэпрэс?й, у як?х мел? месца масавыя парушэнн? право? чалавека; ён уключае крым?нальны пераслед, кам?с?? па ?стана?ленн? пра?ды, праграмы па кампенсацы? ?рону ? ?нстытуцыянальныя рэформы”.
Франц?шак прапанава? згадаць пра с?туацыю, кал? пасля адкрыцця Амерык? Хрыстафорам Калумбам ?спанская каралева ?забэла Кастыльская даведалася пра гандаль ?ндзейцам? як рабам?. “Кал? прытрымл?вацца прыведзенага вышэй вызначэння, то мы маем с?туацыю канфл?кту ? рэпрэс?й, кал? мела месца масавае парушэнне право? чалавека ?, адразу ж, комплекс мер, прынятых манарх?яй, як?я стануць зародкам нашых сучасных дэкларацый аб правах чалавека”, - нап?са? Папа.
Святы Айцец падкрэсл??, што з гэтай г?сторы? можна вынесц? тры ?рок?. Першы – “г?сторыя не вяртаецца назад”, а з ран пэ?ных с?туацый трэба збудаваць большую справядл?васць.
Друг? ?рок дае “неадкладны адказ” каралевы ?забэлы, як пал?тычнай улады ? як маральнага сумлення, як? выраз??ся ? абароне чалавечай годнасц? ? здольнасц? на “мужныя, ?навацыйныя ? цвёрдыя рашэнн?”. Пантыф?к нагада?, што яна прыняла меры, нак?раваныя на выпра?ленне с?туацы?, “вызваляючы рабо? нават за ?ласныя грошы”, а таксама правяла дзяржа?ную рэформу, “забараняючы рабства ? патрабуючы захавання асно?ных право? пацярпелых”.
Трэц? ?рок Папа назва?, “магчыма, самым складаным, але не пазба?леным надзе?”: ён датычыцца “эфекты?нага ? канкрэтнага прымянення згаданых палажэння?”. “Дагавор, подп?с, закон могуць быць мёртвай л?тарай, кал? не прадугледжаны ?нструменты для таго, каб з сур’ёзнасцю, здаровым сэнсам ? цярпеннем, дапамагчы не тольк? л?тары, але ? духу, як? яе натхняе, дасягнуць тых, да каго яна ск?равана”, - нап?са? Святы Айцец.
