Пантыф?к: штучны ?нтэлект не валодае мудрасцю сэрца
Марыя Валодз?на - Pope
Яго тэма – Штучны ?нтэлект ? мудрасць сэрца: для цалкам чалавечых аднос?н.
Франц?шак ужо прысвяча? тэме штучнага ?нтэлекту сваё няда?няе пасланне на Сусветны дзень м?ру.
У новым пасланн? Папа нагада?, што с?стэмы штучнага ?нтэлекту радыкальна ?плываюць на свет ?нфармацы? ? камун?кацы?, а значыць, ? на асновы жыцця грамадства. Гэтыя змены закранаюць ус?х людзей, а не тольк? прафес?янала?. Хуткае распа?сюджванне ?навацый, прынцып дзеяння ? патэнцыял як?х застаецца незразумелым для большасц? з нас, адначасова захапляе ? дэзарыентуе. Яно непазбежна став?ць перад нам? больш глыбок?я пытанн? аб прыродзе людзей ? будучын? в?ду homo sapiens у эпоху штучнага ?нтэлекту. “Як заставацца ? по?най меры людзьм? ? нак?ро?ваць гэтую культурную трансфармацыю на добрыя мэты?” – пытаецца Святы Айцец.
Адштурхо?вацца ад нашай духо?насц?
На думку Папы, неабходна адмов?цца ад “катастраф?чных прадказання? з ?х ашаламляльным? наступствам?” ? ?ступ?ць у гэты тэхналаг?чны працэс “з адкрытасцю, але ? з адчувальнасцю да ?сяго разбуральнага ? бесчалавечнага ? ?м." “Пав?нен сфармавацца новы тып чалавека, надзелены больш глыбокай духо?насцю, новай свабодай ? ?нутраным светам", - л?чыць Франц?шак.
“У нашу эпоху, якая рызыкуе стаць багатай у плане тэхналог?й ? беднай у плане чалавечнасц?, нашы разважанн? пав?нны пачынацца з чалавечага сэрца. Тольк? прыня?шы духо?ны падыход да ?спрымання рэальнасц?, тольк? здабы?шы мудрасць сэрца, мы зможам разумець ? ?нтэрпрэтаваць нав?зну нашага часу ? зно? адкрыць шлях да цалкам чалавечых аднос?н”, - папярэдз?? Пантыф?к.
Магчымасц? ? пагрозы
“Мудрасц? сэрца нельга чакаць ад машын. Хоць тэрм?н штучны ?нтэлект выцесн?? больш прав?льны тэрм?н машыннае навучанне (machine learning), як? выкарысто?ваецца ? навуковай л?таратуры, але выкарыстанне слова ?нтэлект можа ?весц? ? зман”, - адзначы? Папа, дадаючы, што тольк? людз? здольныя асэнсаваць дадзеныя, як?я зб?раюць ? захо?ваюць машыны.
"Гаворка ?дзе не пра тое, каб зраб?ць машыны больш чалавечным?, а хутчэй пра тое, каб абудз?ць чалавецтва ад сну, выкл?канага ?люз?яй усемагутнасц?, заснаванай на веры ? тое, што мы цалкам а?таномныя ? самарэферэнтныя суб'екты, як?я адарвал?ся ад ус?х сацыяльных сувязя? ? забыл?ся пра сваю прыроду жывых ?стот”, - зазначы? Святы Айцец.
“Людз? за?сёды ?сведамлял?, што яны не самадастатковыя, ? ?мкнул?ся пераадолець сваю ?разл?васць, выкарысто?ваючы ?се магчымыя сродк?”, - нагада? Папа, прыводзячы ? прыклад даг?старычныя прылады працы, сродк? масавай ?нфармацы? ? складаныя машыны. Аднак гэтым? ?нструментам? можна зло?жываць з-за спакусы стаць як Бог, сва?м? с?лам? заваяваць тое, што пав?нна ?спрымацца як Божы дар.
У залежнасц? ад сх?льнасц? сэрца, усё, што знаходз?цца ? руках чалавека, станов?цца альбо магчымасцю, альбо пагрозай. С?стэмы штучнага ?нтэлекту могуць дапамагчы пераадолець невуцтва ? спрыяць абмену ?нфармацыяй пам?ж розным? народам? ? пакаленням?. Напрыклад, яны могуць зраб?ць даступнай ? зразумелай вел?зарную спадчыну п?сьмовых веда?, назапашаных у м?нулыя эпох?, або зраб?ць магчымым? аднос?ны пам?ж людзьм?, як?я не гавораць на адной мове. У той жа час яны могуць быць крын?цай кагн?ты?нага забруджвання – скажэння рэальнасц? з дапамогай часткова або цалкам ?лжывых апавядання?, дэз?нфармацы?, фэйкавых нав?н, падробак, - папярэдз?? Святы Айцец.
Мы ?жо выпрабавал? на сабе амб?валентнасць першай хвал? штучнага ?нтэлекту, сацыяльных сетак, ?х магчымасц? ? рызык?. Друг? ?зровень генераты?нага штучнага ?нтэлекту, несумненна, уя?ляе сабой якасны скачок. Таму важна разумець ? рэгуляваць ?нструменты, як?я, патрап??шы не ? тыя рук?, могуць прывесц? да негаты?ных сцэнара?. Алгарытмы не нейтральныя. “Таму неабходна дзейн?чаць прэвенты?на, прапано?ваючы мадэл? этычнага рэгулявання, каб прадух?л?ць шкодныя, дыскрым?нацыйныя ? сацыяльна несправядл?выя наступствы выкарыстання с?стэм штучнага ?нтэлекту”, - сказа? Папа, закл?каючы м?жнародную супольнасць "працаваць разам, каб прыняць абавязковы м?жнародны дагавор, як? рэгулюе распрацо?ку ? выкарыстанне штучнага ?нтэлекту ? яго шматл?к?х формах".
Неабходнасць якаснага скачка ? чалавечнасц?
Чалавецтва закл?кана расц? ? чалавечнасц?, здзейсн?ць якасны скачок, каб “стаць складаным, шматэтн?чным, плюрал?стычным, шматканфес?йным ? мультыкультурным грамадствам”. Выкарысто?ваць новыя ?нструменты для таго, каб раб?ць дабро, пазбягаючы рызык? звадз?ць людзей да статыстычных дадзеных, а мысленне - да механ?чнага працэсу.
На думку Франц?шка, л?чбавая рэвалюцыя можа прынесц? нам большую свабоду, але не ? выпадку выкарыстання так?х мадэля?, як рэха-камеры, як?я замест таго каб павял?чваць ?нфармацыйный плюрал?зм, зацягваюць у багну блытан?ны. Недапушчальна, каб выкарыстанне штучнага ?нтэлекту прыводз?ла да групавога мыслення, збору неправераных дадзеных, страты ?сц?ны. Папа прывё? у якасц? прыклада?, з аднаго боку, “паралельную вайну", якую вядуць з дапамогай кампан?й дэз?нфармацы?, а з другога боку, ваенныя рэпартажы параненых ? заб?тых рэпарцёра?, як?я дазваляюць нам зразумець абсурднасць вайны.
Выкарыстанне штучнага ?нтэлекту можа ?несц? паз?ты?ны ?клад у сектар камун?кацы? пры ?мове, што яно не адмен?ць ролю журнал?стык? на месцах, а наадварот, падтрымае яе, кал? яно павыс?ць прафес?янал?зм камун?кацы?, пашырыць магчымасц? камун?катара?.
Важныя пытанн?
Напрыканцы паслання Папа запрас?? паразважаць над шэрагам важных для сучаснасц? ? будучын? пытання?: “Як абаран?ць прафес?янал?зм ? годнасць работн?ка? у гал?не камун?кацы? ? ?нфармацы?, а таксама карыстальн?ка? па ?с?м свеце? Як забяспечыць функцыянальную сумяшчальнасць платформа?? Як зраб?ць, каб кампан??, як?я распрацо?ваюць л?чбавыя платформы, выконвал? свае абавязк? ? дачыненн? да кантэнту ? рэкламы, як гэта адбываецца з выда?цам? традыцыйных СМ?? Як зраб?ць больш празрыстым? крытэры?, як?я вызначаюць працу алгарытма? ?ндэксацы? ? дэ?ндэксацы?, а таксама пошукавых с?стэм, здольных прасла?ляць або сц?раць людзей ? меркаванн?, г?сторы? ? культуры?”
Святы Айцец таксама запыта?: “Як забяспечыць празрыстасць ?нфармацыйных працэса?? Як вызначыць а?тарства тэкста? ? крын?ц, схаваных за шырмай анан?мнасц?? Як зразумець, кал? выява або в?дэа адлюстро?вае падзею або ?м?туе яе? Як не дапусц?ць адз?нага, апрацаванага алгарытмам мыслення? Як замест гэтага стварыць асяроддзе, прыдатнае для захавання плюрал?зму ? адлюстравання складанай рэальнасц?? Як зраб?ць экалаг?чна ?стойл?вай гэтую магутную, дарагую ? энергазатратную тэхналог?ю? Як зраб?ць яе даступнай для кра?н, як?я разв?ваюцца?”
Адказы на гэтыя пытанн? вызначаць, ц? прывядзе штучны ?нтэлект да стварэння новых каста?, новых форма? эксплуатацы? ? няро?насц?, або да большай ро?насц? за кошт распа?сюджвання пра?дз?вай ?нфармацы? ? рамках добра структураванай ? плюрал?стычнай ?нфармацыйнай сетк?.
Адказы на гэтыя пытанн? не прадвызначаны загадзя, але залежаць ад нас. "Чалавек пав?нен сам вырашыць, ц? стаць яму ежай для алгарытма? або с?лкаваць сваё сэрца свабодай, без якой немагчыма расц? ? мудрасц?", - гаворыцца ? пасланн? Франц?шка на Сусветны дзень сацыяльнай камун?кацы?.