Святы Айцец змян?? назву Ватыканскага сакрэтнага арх?ва
У дакуменце адзначаецца, што Ватыканск? сакрэтны арх?? узн?к у рамках б?бл?ятэк? Рымск?х Пантыф?ка? з частк? кодэкса? ? тэкста?, як?я знаходз?л?ся ? непасрэднай юрысдыкцы? Папа?. Спачатку ён называ?ся проста Новым арх?вам, потым – Апостальск?м арх?вам, а затым – Сакрэтным арх?вам. Пад гэтай назвай ён упершыню згадваецца каля 1646 г.
Франц?шак за?важы?, што тэрм?н “Secretum”, як? ста? часткай назвы ?становы, бы? цалкам апра?даны, бо ?казва?, што Новы арх??, заснаваны Па?лам V каля 1610-1612 гг., бы? н?чым ?ншым як прыватным арх?вам, асобным, зарэзерваваным для Папы. У так?м значэнн? тэрм?н ужыва?ся таксама для акрэслення арх?ва? пры дварах манарха? ? князё?.
“Пакуль не было згублена ?сведамленне бл?зкай сувяз? пам?ж лац?нскай мовай ? мовам?, як?я ад яе паходзяць, не было патрэбы тлумачыць ц? нават апра?дваць назву Сакрэтнага арх?ву”. Але “з паступовым? семантычным? зменам?, як? праяв?л?ся ? сучасных мовах ? культурах, а таксама ? грамадскай успрымальнасц? розных народа?, тэрм?н “сакрэтны” у аднос?нах да Ватыканскага арх?ву ? большай ц? меншай ступен? ста? незразумелым, пача? набываць двухсэнсо?ную ? нават негаты?ную афарбо?ку”.
У некаторых сферах ? асяроддзях, у тым л?ку пэ?нага культурнага значэння, гэта назва набыла прадузятае значэнне чагосьц? схаванага, закрытага, даступнага тольк? для вузкага кола людзей, за?важы? Святы Айцец.
“Ватыканск? сакрэтны арх??, аднак, за?сёды бы? ? ?мкнецца быць цалкам адваротным гэтаму, захо?ваючы – як каза? мой святы папярэдн?к Павел VI, – “рэха ? сляды” шляху Пана ? г?сторы?. Касцёл “не ба?цца г?сторы?, ? нават больш за тое – люб?ць яе ? хаце? бы люб?ць яшчэ больш ? лепш, як яе люб?ць Бог!”, - нап?са? ён.
“Атрыма?шы на працягу апошн?х гадо? звароты з боку некаторых паважаных ?ерарха?, а таксама ма?х самых бл?зк?х супрацо?н?ка?, выслуха?шы таксама меркаванне вышэйшых к?ра?н?ко? Ватыканскага сакрэтнага арх?ву, гэтым сва?м “motu proprio”, я вырашы?, што з гэтага моманту ? надалей, Ватыканск? сакрэтны арх??, не змяняючы сваёй тоеснасц?, сваёй структуры ? сваёй м?с??, будзе называцца Ватыканск?м апостальск?м арх?вам”, - паведам?? Святы Айцец.
Папа за?важы?, што новая назва будзе паказваць бл?зкую сувязь Святога Пасаду з арх?вам, “неад’емным ?нструментам пятровага служэння”, а ? той жа час, падкрэсл?ваць “непасрэдную залежнасць ад Рымскага Пантыф?ка”, як адбываецца ? выпадку з назвай Ватыканскай апостальскай б?бл?ятэк?.
Апостальск? л?ст “L’esperienza storica” (Г?старычны досвед) у форме “motu proprio” бы? падп?саны Франц?шкам 22 кастрычн?ка 2019 г. Ён увайшо? у с?лу з моманту яго публ?кацы? на старонках ватыканскай газеты “L’Osservatore Romano” 28 кастрычн?ка 2019 г.
